බටහිර සාහිත්‍යයේ පියා – හෝමර්
Posted on June 25th, 2020
වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග
මහා කවි හෝමර් විසින් රචිත ඉලියඩ් (The Iliad) හා ඔඩිසි (The Odyssey) නම් වූ වීර කාව්‍ය දෙක ලෝකයේ මෙතෙක් පළ වූ කාව්‍යයන් අතරින් උත්තරීතර කාව්‍යයන් වෙති. මෙම කාව්‍යන් දෙක මයිසීනියානු සංස්කෘතියේ නිෂ්පාදනයකි. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි සාම්ප්‍රදායිකව ක්‍රි.පූ 8 වන සියවසේ අගභාගයේ හෝ 7 වන සියවසේ මුල් භාගයට අයත් වේ. බටහිර සාහිත්‍යයේ පළමු කෘති ලෙස පුළුල් ලෙස සැලකෙන පුරාණ ග්‍රීක වීර කාව්‍යයන් වන ” ඉලියඩ්” සහ ඔඩිසි යන හෝමරික් වීර කාව්‍යයන් දෙක ග්‍රීක භාෂාවෙන් රචනය කර තිබෙන අතර සම්භාව්‍ය යුගය පුරා ග්‍රීක අධ්‍යාපනය හා සංස්කෘතියේ පදනම සපයයි. හෝමර් ගේ නිර්මාණ සාහිත්‍යයට පමණක් නොව ආචාර ධර්ම හා සදාචාරය කෙරෙහි ද බලපෑවේය. ග්‍රීක මිථ්‍යාව සහ ආගම පිළිබඳ තොරතුරු සෙවූ පළමු ප්‍රභවය හෝමර් විය.
හෝමර් යනු බටහිර සංස්කෘතියේ මුල්ම කවියාය. හෝමර් බොහෝ ග්‍රීක ලේඛකයින් අතර මුල්ම හා වැදගත්ම තැනැත්තා ලෙස සලකනු ලබන අතර සමස්ත බටහිර සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායේ ආරම්භකයා විය. හෝමර්ව පුරාණ ලෝකයේ ෂේක්ස්පියර් ලෙස නම් කොට තිබේ. හෝමර් ඔහුගේ වීර කාව්‍යයන් සඳහා වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වී ඇති නමුත් ඔහු වෙනත් කාව්‍යද ලියා ඇත. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි ලිවීමට අමතරව ඔහු තීබ්ස් නමින් හැඳින්වෙන පද රචනා කළේය. අනෙකුත් කෘති අතර හෝමරික් ගීතිකා, බෙට්‍රකොමියෝමාචියා -Betrachomyomachia හැඳින්විය හැකිය. අඳුරු යුගයේ ග්‍රීක සමාජය හා සංස්කෘතික ප්‍රකාශනය පිළිබඳ තොරතුරු රාශියක් ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි යන දෙකම හෙළි කරයි. පුරාණ ග්‍රීකයන් තමන් ගැන සිතන හා හැඟෙන ආකාරය ඔහු ලොවට ඉගැන්වීය.
හෝමර් උපත ලැබුවේ ක්‍රි.පූ 12 සහ 8 වන සියවස් අතර කාලයකදී අයෝනියාවේ බව සලකනු ලැබේ. හෝමර්, සුප්‍රසිද්ධ ග්‍රීක කවියෙකු ටෙලිමචස් සහ එපිකාස්ට දාව උපත ලැබීය. හෙරෝඩෝටස්ගේ කාලයට අවුරුදු 400 කට පෙර හෝමර් ජීවත් වූ බව හෙරෝඩෝටස් ගණන් බලා ඇති අතර එය ක්‍රි.පූ. 850 දී පමණ ස්ථානගත වනු ඇත. ක්‍රි.පූ 12 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී ඔහු ට්‍රෝජන් යුද්ධය යැයි කියනු ලබන කාලයට වඩා බොහෝ සමීපව ජීවත් වූ බව වෙනත් පුරාණ මූලාශ්‍රවලින් කියැවේ. හෝමර්ට උපතේදී මෙලෙසිජෙනස්, මෙලසගොරස් හෝ මෙලෙසියානාක්ස් යන නම ලැබුණි. ඔහු උපත ලැබුවේ ස්මර්නා හි කයිමේනියානු ජනපදයට ආසන්නව පිහිටි මෙල්ස් නමින් හැඳින්වෙන ගඟ අසල ය. සම්ප්‍රදායට අනුව හෝමර් අන්ධව සිටි නමුත් මෙම අදහස සඳහා සාක්ෂි විශ්වාස කළ නොහැකි ය. මෙම සාක්ෂි පදනම් වී ඇත්තේ ට්‍රෝයි වැටීම පිලිබඳ කවියක් ගායනා කරන අන්ධ පුද්ගලයෙකු ඔඩිසි හි නිරූපණය මත ය.
බොහෝ දෙනෙක් විශ්වාස කරන්නේ හෝමර් උපත ලැබුවේ ක්‍රි.පූ 750 දී පමණ බවයි. ක්‍රි.පූ 6 වන සියවසේදී හෝමර්ගේ පරම්පරාව යැයි විශ්වාස කරන පවුලක් චියොස් හි ජීවත් වන බව සොයා ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත් සමහරු එය හඳුන්වන්නේ හෝමරිඩේ හෝ හෝමර්ගේ පුතුන් ලෙස හඳුන්වන පුවරු වල නාමික සංසදයක් ලෙස ය. ප්ලේටෝ, ඔහුගේ කෘති වල හෝමර් පිලිබඳව ලියයි. හෝමර් සියලු අධ්‍යාපනයේ පියා බව ප්ලේටෝ කීවේය. ඇරිස්ටෝටල් හෝමර් ගැන මෙසේ ලියුවේය: ඔහු බොහෝ ප්‍රශංසාවට සුදුසු ය” යූරිපිඩීස් ඔහුව විශිෂ්ට හා දිව්‍යමය” ලෙස හඳුන්වයි. හෝමර්ගේ සැබෑ ජීවිතය අභිරහසක් ලෙස පැවතිය හැකි නමුත් ඔහුගේ කෘතිවල සැබෑ බලපෑම අද අපේ ලෝකය ආලෝකවත් කරයි. හෝමර් ගේ මරණය පිලිබඳව විවිධ කතා පවතියි. හෝමර් අයෝස් දූපතේදී මිය ගිය බවත් මිය යාමට පෙර ගැඹුරු මානසික අවපීඩනයකට ඇද වැටී සිටි බවත් සඳහන් වෙයි. ඔහුගේ සොහොන පිහිටා තිබෙන්නේ ප්ලකෝටෝ හි යැයි කියනු ලැබේ.
රිචඩ් බෙන්ට්ලි ගේ අදහස අනුව හෝමර් අපැහැදිලි, ප්‍රාග් ඓතිහාසික වාචික කවියෙකි. හෝමර් යන චරිතය මිත්‍යාවක් යන අදහස අභියෝගයට ලක් කරන විද්වතුන් කියා සිටින්නේ කවියෙහි භූගෝලීය නිරවද්‍යතාවය නිසා හෝමර්ට ට්‍රෝයි තැනිතලාව පෞද්ගලිකව හුරු වී ඇති ප්‍රදේශයක් වූ බවයි. සමෝත්‍රේස් දූපතේ උසම කඳු මුදුනේ හිඳගෙන සිටින මුහුදු දෙවියා වන පොසෙයිඩන් ප්‍රියාම් නගරය සහ අචේන්වරුන්ගේ නැව්” නැරඹූ බව හෝමර් ලියයි. සිතියම් අනුසාරයෙන් පමණක් හෝමර්ට එය ලිවිය නොහැක. එසේම හින්රිච් නමින් හැඳින්වෙන ස්ථානයක ප්‍රාග් ඓතිහාසික බලකොටුවක් පවතින බව හෝමර්ට දැන සිටියේය. මෙම ප්‍රදේශය පිළිබඳ පෞද්ගලික දැනුමක් නොමැතිව ඔහුගේ පරිකල්පනයෙන් ඒවා නිර්මාණය කර ඇතැයි සිතිය නොහැකිය.
හෝමර් ගේ පුරාවෘත්තයට අනුව, ට්‍රෝයි යනු වසර 10 ක් වටලනු ලැබූ නගරයක් වන අතර අවසානයේ අගමෙමොන් රජුගේ නායකත්වයෙන් යුත් ග්‍රීක හමුදාවක් විසින් නගරය යටත් කර ගන්නා ලදී. හෝමර්ගේ “ඉලියඩ්” ට්‍රෝයිට එරෙහි වටලෑමේ 10 වන වසර තුළ සකස් කර ඇති අතර සති කිහිපයක් තුළ සිදුවී ඇති බව පෙනෙන සිදුවීම් මාලාවක් ගැන කියයි. ට්‍රෝයිගේ නගරයේ කීර්තිය රෝම පාලන සමය දක්වාම පැවතියේය . ට්‍රෝයි වීරයන්ගෙන් කෙනෙකු වන ඊනියාස් රෝමයේ ජනප්‍රිය ආරම්භකයින් වන රොමුලස් සහ රෙමස්ගේ මුතුන් මිත්තෙකු බව රෝමවරු විශ්වාස කළහ. එස්කිලස්ගේ ඔරෙස්ටියා කෘතියේද ට්‍රෝයි නගරය පිලිබඳ විස්තර තිබේ. ට්‍රෝයි නගරය පිලිබඳ හෝමරික් පුරාවෘත්තය රෝමානු කවියෙකු වන වර්ජිල් විසින් ඔහුගේ ඇනයිඩ් හි විස්තර කර ඇත. පැරණි ග්‍රීක වීර කාව්‍යයක් වන “ක්වින්ටස් ඔෆ් ස්මර්නා” හිද ට්‍රෝයි යුද්ධය පිලිබඳව සඳහන් කරයි. මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් ක්‍රි.පූ. 334 දී මෙම ස්ථානයට ගිය බව වාර්තා වෙයි.
දහනව වන ශතවර්‍ෂයේ අගභාගයේදී හෙන්රිච් ෂ්ලෙයිමන් විසින් කරන ලද කැණීම් මගින් ට්‍රෝජන් යුද්ධයට ඉතිහාසික පදනමක් ඇති බව පෙන්වා දී තිබේ. පුරාවිද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන ආකාරයට පැරණි ට්‍රෝයි නගරය පිහිටා තිබී ඇත්තේ හිසාර්ලික් කන්ද ආසන්නයේ ය. ට්‍රෝයි තැනිතලාව, පැතලි කෘෂිකාර්මික භූමියක් වන අතර එය පහළ ස්කැමැන්ඩර් ගඟ සමුද්‍ර සන්ධිය දක්වා ගෙන යයි. ට්‍රෝයි නගරය ඒජියන් මුහුද, මාමාරා මුහුද සහ කළු මුහුද අසල පිහිටා ඇති නිසා එය හමුදා ක්‍රියාකාරකම් හා වෙළඳාම සඳහා කේන්ද්‍රීය මධ්‍යස්ථානයක් වූ බවට මතයක් තිබේ. ක්‍රි.පූ 3000 ත් 2600 ත් අතර ලෝකඩ යුගයේ ප්‍රථම වරට ඉදිකරන ලද ට්‍රෝයි හි ප්‍රාකාරය නගරය ආරක්ෂා කලේය. ට්‍රෝජන් යුද්ධය ස්කැමැන්ඩර් තැනිතලා භූමියේ සිදු වන්නට ඇත. මෙම නටබුන් ප්‍රදේශය 1998 දී යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කරන ලදී. මෙම ප්‍රදේශය යුරෝපයේ පැරණිතම සාහිත්‍ය කෘතිය වන ඉලියඩ් හි විස්තර කර ඇති නගරය විය හැකි බව බොහෝ දෙනෙකු විශ්වාස කරති. මහාචාර්ය මැන්ෆ්‍රඩ් කෝර්ෆ්මන්ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ 1988 දී ටුබින්ගන් විශ්ව විද්‍යාලයේ සහ සින්සිනාටි විශ්ව විද්‍යාලයේ කණ්ඩායමක් විසින් කරන ලද කැනීම් වලදී ලෝකඩ ඊතල සහ ගින්නෙන් හානියට පත් නටබුන් හමු විය. මහාචාර්ය මැන්ෆ්‍රඩ් කෝර්ෆ්මන්ගේ කණ්ඩායම විසින් මෑතකදී අනාවරණය කරගත් පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂි මත පදනම්ව, මෙය සැබවින්ම හෝමරික් නගරය ට්‍රෝයි බව යෝජනා වී ඇත. මේ අනුව ට්‍රෝයි නගරය හා ට්‍රෝජන් යුද්ධය මිත්‍යාවක් විය නොහැක. ට්‍රෝජන් යුද්ධය ක්‍රි.පූ 12 වන සියවසේ සිදුවූ බවට අනුමාන කෙරේ.
උපකල්පිත න්‍යාන් අනුව ට්‍රෝයි විනාශ වී වසර 400 කට පමණ පසු ” ද ඉලියඩ් ” කාව්‍ය සම්පාදනයකරන ලදි. ඉලියඩ්හි සැකසුම ට්‍රෝයි තැනිතලාව සහ එහි ආසන්න පරිසරයයි. භූ විෂමතා තොරතුරු නිරවද්‍යතාවයකින් යුතුව හෝමර් ඉදිරිපත් කරයි. සෙරෝනියානු කඳුකරය, ඇඩ්‍රියාටික් මුහුද, පොසිඩෝනියා බොක්ක සහ ටිර්නේනියාවට ඔබ්බෙන් වූ දූපත් යන ප්‍රදේශ හෝමර් දැන සිටියේය. හෝමර්ගේ ප්‍රකාශයන් ප්‍රදේශයේ භූගෝලීය නියමයන් මගින් සනාථ කොට තිබේ.
හෝමර් වාචික කවියෙකි. හෝමර්ගේ කාව්‍ය වසර දහස් ගනනක් පුරා පාඨකයෝ ආකර්ෂණය කර ගන්නා ලදි. හෝමර්ගේ කවි නාටකාකාර වූ අතර සැබෑ චිත්තවේගයන්ගෙන් ඉස්මතු කලේය. හෝමර් යථාර්ථවාදය ගැන සැලකිලිමත් වේ. ඉලියඩ් හි තේමාවන් විශ්වීය මානව හැඟීම්, සම්බන්ධතා සහ ප්‍රකාශන සමඟ සම්බන්ධ වේ. හෝමර්ගේ වීර කාව්‍යයේ තවත් ප්‍රධාන ලක්ෂණයක් වන්නේ ඔහු මූලික වශයෙන් තනි පුද්ගල නාට්‍ය හා චිත්තවේගයන් කෙරෙහි සැලකිලිමත් වීමයි. සෑම චරිතයක්ම, ඔවුන්ගේ මනුෂ්‍යත්වය සහ සියුම් හැඟීම් පරීක්‍ෂාවට ලක් කෙරේ. දෙවිවරුන්ද මෙම කාව්‍යමය නිරූපණයෙන් පෙන්වා දෙයි.දෙවිවරුන් විවිධ චරිතවල ඉරණම තීරණය කරයි. දෙවිවරු හෙක්ටර් සහ ඩයොමෙඩීස් වැනි පුද්ගලයන්ට අසාමාන්‍ය කාය බලයක් ලබා දුන්නද අමරණීයභාවයෙන් ඔවුන්ට ආශීර්වාද නොකලේය. හෝමර් යුද්ධය උත්කර්‍ෂයට නැංවූයේ නැත. ජීවිතය හෝ මරණය යුද්ධයක ප්‍රතිලාභ යැයි හෝමර් පවසයි. හෝමර්ට අනුව මනුෂ්‍යත්වය යනු මානව ආශාවන්, දයානුකම්පාව සහ සියුම් හැඟීම් විදහා දැක්වීමයි. යුද්ධයේ විනාශය මධ්‍යයේ මනුෂ්‍යත්වය නැති වී නැති බව ඇතැම් උදාහරණ මගින් හෝමර් පෙන්වා දෙයි.
හෝමර්ගේ මරණයෙන් සියවස් ගණනාවකට පසු ඉලියඩ් පිටපත් කරන ලදි. එය කොතරම් මතකයේ රැඳී ඇත්ද යත්, එය ක්‍රි.පූ 750 සිට ක්‍රි.පූ 700 අතර කාලය දක්වා මිනිසුන් මුඛ පරම්පරාවෙන් කථාන්තර ගෙන ආහ. ඇතීනියානු පාලක හිපර්කස් විසින් පැනතේනියානු උත්සවයේදී හෝමරික් කවි කියවීම කළේය. මෙම කවි රඟ දැක්වීමට විශේෂ රැප්සෝඩ් නමින් හැඳින්වෙන වෘත්තීය ගායකයින් සිටියහ. ප්ලේටෝ සංවාදයකට අනුව, පීසිස්ට්‍රාටෝස්ගේ පුත් හිපර්කෝස් මුලින්ම හෝමරික් කවි ඇතන්ස් වෙත විධිමත් ලෙස හඳුන්වා දුන්නේය. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි හි ව්‍යුහය සහ වාග් මාලාව විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් පෙනී යන්නේ කවි නිත්‍ය, පුනරාවර්තන වාක්‍ය ඛණ්ඩ වලින් සමන්විත බවයි; සම්පූර්ණ පද පවා පුනරාවර්තනය වේ. එබැවින් ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි වාචික-සූත්‍ර කවි විය හැකි යැයි අනුමාන කර ඇති අතර, කටපාඩම් කරන ලද සාම්ප්‍රදායික පද හා අදියර එකතුවක් භාවිතා කරමින් කවියා විසින් එම ස්ථානයේදීම රචනා කරන ලදී. හෝමර්ගේ පළමු මුද්‍රිත සංස්කරණය ක්‍රි.ව. 1488 දී ෆ්ලොරන්ස් හි ඇතන්ස්හි චල්කොන්ඩයිල්ස් විසින් සිදු කරන ලදී.
හෝමර් මූලික වශයෙන් මහා කවි වල ප්‍රක්ෂේපණයකි. ඇතැමෙකු පවසන පරිදි ඉලියඩ්” රචනා කර ඇත්තේ හෝමර්ගේ පරිණතභාවයේ දී වන අතර ඔඩිසි” ඔහුගේ මහලු වියේ කෘතියක් විය. එහෙත් ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි විවිධ කතුවරුන් විසින් ලියන ලද්දක් බවට න්‍යායට අනුබල දීමට බොහෝ සාක්ෂි තිබේ. මෙම කෘති දෙකේ ප්‍රබන්ධය කැපී පෙනෙන ලෙස වෙනස් වන අතර, ඉලියඩ් වඩාත් විධිමත්, නාට්‍යමය ශෛලියක් සිහිගන්වන අතර ඔඩිසි වඩාත් නව්‍ය ප්‍රවේශයක් ගනියි. ඔඩිසි හි වඩාත් නිදර්ශනීය ලෙස භාෂාව භාවිතා කරයි. මෙම කාව්‍යන් දෙකේ වෙනස්කම් ද තිබේ. උදාහරණයක් ලෙස ඔඩිසියස් ඉලියඩ් හි හෙල්ලයක් භාවිතා කරන නමුත් ඔඩිසි හි අසාමාන්‍ය දුනුවායෙකි. හෝමර් සාක්‍ෂරතාවයෙන් තොර බැවින් මෙම කවි ලියා ඇති ආකාරය විවාදාත්මක ය. සමහරවිට ඔහු තම කවි අන් අයෙකුට දී ලියවා ගන්නට ඇත. හෝමර් සැබවින්ම ග්‍රීසියේ බුද්ධිමතෙකු බව ප්ලේටෝ එකඟ වන අතර හෝමර් ඛේදජනක කවීන් අතරින් වඩාත්ම කාව්‍යමය හා පළමුවැන්නා” බව ප්ලේටෝ පවසයි.
හෝමර් මෙතරම් දිගු කවි රචනා කළේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව ද බොහෝ විවාද පවතී, මන්ද එවැනි දිගු කාව්‍ය කෙසේ මතකයේ තබාගත්තේද යන ප්‍රශ්නය නැගේ. සමහර කතුවරු ඔහුගේ සියලු කෘති එක් වීර කාව්‍යයක් ලෙස ඒකාබද්ධ කළ බව පැවසේ. හෝමර් මුලින් ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි යන කෙටි සංස්කරණ රචනා කර ඇති අතර පසුව වෙනත් කවියන් විසින් එය පුළුල් කර සංශෝධනය කරන ලද බවට සැලකේ. සැමුවෙල් බට්ලර් තර්ක කළේ තරුණ සිසිලියානු කාන්තාවක් විසින් ඔඩිසි කාව්‍යය ලියා ඇති බවයි. අපි දිගටම හෝමර්” ගැන සඳහන් කරන විට, අප කතා කරන්නේ අනිවාර්‍යයෙන්ම විශේෂිත පුද්ගලයකු ගැන නොව, සියවස් ගණනාවක් පුරා ලෝකයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම මිථ්‍යාවන් දෙකක් හැඩගස්වා ඇති කවියන් හා රංගන ශිල්පීන් ගැන ය. ඇත්ත වශයෙන්ම අප කතා කරන්නේ පුරාණ ග්‍රීක ජනතාව ගැන ය.
හෝමර්ගේ ශෛලියේ ප්‍රධාන ගුණාංග මැතිව් ආර්නෝල්ඩ් විසින් මනාව ප්‍රකාශ කර ඇත: ඔහු ඉතා වේගවත්ය; ඔහුගේ චින්තනයේ පරිණාමය සහ එය ප්‍රකාශ කිරීම, එනම් ඔහුගේ වාක්‍ය ඛණ්ඩය සහ ඔහුගේ වචන යන දෙකෙහිම ඔහු ඉතා පැහැදිලිව හා සෘජු ය; ඔහු තම චින්තනයේ සාරය තුළ ඉතා පැහැදිලිව හා සෘජුව සිටින බව, එනම්, ඔහුගේ කාරණය හා අදහස්; අවසාන වශයෙන්, ඔහු විශිෂ්ට බව පෙන්නුම් කරයි. චින්තනයේ පරිණාමය හෝ වාක්‍යයේ ව්‍යාකරණ ස්වරූපය පදයේ ව්‍යුහය මගින් මෙහෙයවනු ලැබීම මුල් සාහිත්‍යයේ ලක්ෂණයකි. හෝමර්ගේ කෘති වාචික සංස්කෘතියේ නිෂ්පාදනයක් වන බැවින්, ඔහුගේ අභිප්‍රායන් තීරණය කිරීම සඳහා, ඒවා ව්‍යුත්පන්න වූ සම්ප්‍රදායේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බැලීම අවශ්‍ය වේ
ලෝකඩ යුගය තිබුනේ ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි මුලින්ම ලිවීමට වසර 400 කට පමණ පෙරය. ග්‍රීක හෝඩිය හඳුන්වා දෙනු ලැබුවේ 8 වන සියවසේ මුල් භාගයේදීය. හෝමර් ජීවත් වූයේ මුල් පුරාණ යුගයේ යැයි සිතුවද, ඔහුගේ වීර කාව්‍යයන්හි මාතෘකාව වන්නේ පෙර, ලෝකඩ යුගය, මයිසීනියානු යුගයයි. මුලදී, මයිසීනියානුවන් මුහුදු කොල්ලකරුවන් වූහ. ඔවුන්ගේ බලය හා ප්‍රගතිය අත්පත් කර ගනු ලැබුවේ සාමාන්‍යයෙන් රාජධානි කිහිපයකින් සංවිධානය වූ කණ්ඩායම් විසිනි. ඔවුන් යුද්ධ කළහ. මෙම යුද්ධ වල අරමුණ වූයේ භාණ්ඩ, අමුද්‍රව්‍ය සහ වහලුන් අත්පත් කර ගැනීමයි. මයිසීනියානු චාරිත්‍රය වූයේ යටත් කරගත් රාජ්‍යයක සිටින සියලුම පිරිමින් ඝාතනය කර කාන්තාවන් සහ ළමයින් අල්ලා ගැනීමයි. මයිසීනියානු රාජ්‍යය තුළ දේශපාලන තීරණ ගනු ලැබුවේ සාකච්ඡාව හා විවාද කිරීමෙනි.
හෝමර් නම් මිනිසෙක් ඇත්ත වශයෙන්ම ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි රචනා කළේ නම් ඔහු එය කරන ලද්දේ වර්ජිල් විසින් ඇනයිඩ් රචනා කළ පරිදි මුල් හා මුළුමනින්ම තනි සංයුතියක් ලෙසය. මෙම කාව්‍ය වාචික සම්ප්‍රදායක් ලෙස යම් කාලයක් තිස්සේ පැවතිය අතර, අවසානයේ දී තනි කාව්‍යමය බුද්ධිමතෙකු විසින් අවසාන, ලිඛිත ස්වරූපයට පත් කරන ලදී.
හෝමරික් වීර කාව්‍යයන් වන ඉලියඩ් (ට්‍රෝජන් යුද්ධය) සහ ඔඩිසි (ඔඩිසියස් නැවත ඉටාකා වෙත පැමිණීම) විස්තර කරයි. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි සදාකාලික වීර කාව්‍යයන් ලෙස සැලකේ. සෑම කාව්‍යයකම සංවාද හා කථා වලින් සමන්විත වීම දැකිය හැකිය. වීර කාව්‍යය නිර්මාණය කිරීමේදී සාහිත්‍ය (ලිඛිත) මෙන්ම ජන හෝ සාම්ප්‍රදායික බලපෑම් ද තිබුනේය. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි යන භාෂා ලියා ඇති උපභාෂාව ආසියාතික ග්‍රීක ලෙස සැලකේ. මහාචාර්ය ෆ්‍රෙඩ්‍රික් ඔගස්ට් වුල්ෆ් ගේ මතය අනුව ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි හි එන භාෂා විලාසය වඩාත් සමීප කුඩා ආසියාවේ අයනික හා අයෝලියන් භාෂාවලට බවයි. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි කොතරම් ජනප්‍රිය වීද යත්, මෙම විශේෂිත උප භාෂාව ග්‍රීක සාහිත්‍යයේ බොහෝමයක් ඉදිරියට යාමේ සම්මතය බවට පත්විය.හෝමර් සිය විස්තරාත්මක කථාව උපමා භාවිතයෙන් පොහොසත් කලේය. ඔහුගේ ව්‍යුහාත්මක උපකරණය වූයේ මැද සිට මධ්‍යයේ ආරම්භ කිරීම සහ පසුව නැතිවූ තොරතුරු මතකයන් හරහා පුරවා ගැනීමයි. 1930 මුල් භාගයේදී ඇමරිකානු විශාරදයකු වූ මිල්මන් පැරී, ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි සම්ප්‍රදායන් මත පදනම් වූ වාචික, සූත්‍රමය ශෛලියකින් රචනා කර ඇති බවත්, රැප්සෝඩ් මතකයෙන් දිගු කොටසක් රඟ දැක්වීමට අතීත ග්‍රීකයන් පුරුදුව සිටි බවටත් පෙන්වා දුන්නේය.
ක්‍රි.පූ 1190 දී පමණ සිදු වූ ට්‍රෝජන් යුද්ධයේ කතාව ඉලියඩ් කාව්‍යය පවසයි. ට්‍රෝජන් යුද්ධයට” හේතුව, හෝමර්ගේ “ඉලියඩ්” ට අනුව, ස්පාටා හි රැජිනක් වූ හෙලන් පැහැර ගැනීමයි. මෙම පැහැර ගැනීම සිදු කළේ ට්‍රෝයි රජුගේ ප්‍රියාම්ගේ පුත් පැරිස් විසිනි. හෝමර්ගේ නම සැම විටම ට්‍රෝජන් යුද්ධය හා සම්බන්ධ වනු ඇත. මන්ද ට්‍රෝජන් යුද්ධය ලෙස හැඳින්වෙන ග්‍රීකයන් සහ ට්‍රෝජන් අතර ගැටුම සහ ග්‍රීක නායකයින්ගේ පැමිණීම පිළිබඳව හෝමර් ලියා ඇති බැවිනි. ට්‍රෝජන් යුද්ධයේ සම්පූර්ණ කතාව පැවසීමේ ගෞරවය ඔහුට හිමිව තිබේ.
ඉලියඩ් පද 15,693 කින් සමන්විත වෙයි. එය යුරෝපයේ පැරණිතම කාව්‍යය වන අතර යුරෝපීය සාහිත්‍යයේ පළමු සම්භාව්‍ය කෘතිය වේ. ඉලියඩ් යනු ලොව පැරණිතම යුද කාව්‍යයයි. ඉලියඩ්හි ට්‍රෝයි වටලෑමේ කාලය දහවන වර්ෂයේ දින හතරක් සහ රාත්‍රී දෙකක් ලෙස විස්තර කරයි. යුද්ධය ආරම්භ වූයේ හේරා, ඇතීනා සහ ඇප්‍රොඩයිට් දේවතාවියන් අතර ඇති වූ ආරවුලකිනි. මයිසෙනේහි රජු සහ හෙලන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයා වන මෙනෙලාවුස්ගේ සහෝදරයා වන අගමෙම්නොන්, ට්‍රොයි වෙත අචේන් හමුදා ගවේෂණය කිරීමට නායකත්වය දුන් අතර පැරිස් කුමරු විසින් හෙලන්ව පැහැර ගෙන ඒම හේතුවෙන් වසර දහයක් ට්‍රෝයි නගරය වටලනු ලැබීය. ඉලියඩ්ට අනුව අචිලස් නැව් 50 ක් සමඟ ට්‍රෝයි වෙත පැමිණියේය. ග්‍රීකවරුන් විසින් ට්‍රෝයි වෙත තෑග්ගක් වූ ‘ට්‍රෝජන් අශ්වයා’ කපටි ලෙස භාවිතා කිරීමෙන් පසු ට්‍රෝයි නගරය අල්ලා ගත් ආකාරය ඉලියඩ් විස්තර කරයි. හෝමර්ගේ ඉලියඩ් හි ප්‍රධාන චරිතය වන්නේ ග්‍රීක වීරයා වන ඇචිලිස් ය. වීර කාව්‍යයේ සඳහන් වන්නේ එය ඇචිලිස් ගේ උදහසේ කතාව බවයි.
ඉලියඩ්” සාමාන්‍යයෙන් සමස්ත බටහිර සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායේ පැරණිතම කෘතිය ලෙස සලකනු ලැබේ. ඉලියඩ්” පැරණි වාචික සම්ප්‍රදායක් මත රඳා තිබෙන කාව්‍යකි. ට්‍රෝජන් යුද්ධයේ වීර කාව්‍යය, ලේවැකි සටනේ සිත් ඇදගන්නා සුළු දර්ශන, ඇචිලිස් ගේ කෝපය සහ දෙවිවරුන්ගේ නිරන්තර මැදිහත්වීම් තුළින් එය මහිමය, උදහස, නැවත පැමිණීම සහ ඉරණම යන තේමාවන් ගවේෂණය කර විෂයයන් සහ කථා මෙහි ඇතුලත් වෙයි. ට්‍රෝයි යුද්ධය පිළිබඳ විචිත්‍රවත්, අසීමිත විස්තරයක් මගින් කවියා විසින් මෙම දස අවුරුදු යුද්ධයේ අවසාන වසර තුළ සිදු වූ සටන් ඉදිරිපත් කරයි. දස අවුරුදු යුද්ධය උච්චතම අවස්ථාව කරා ළඟා වෙත්ම දෙවිවරුන් පවා සටනට එක්වන අතර සටනේ ඝෝෂාව සමඟ පොළොව දෙදරුම් කයි.
පුරාණ ග්‍රීක මිථ්‍යාවේ, වීරයන් යනු අධිමානුෂික හැකියාවන්ගෙන් හෙබි, අමරණීය දෙවිවරුන්ගෙන් පැවත එන්නන් ය. ඇචිලීස් එවැනි වීරයෙකි. ඔහු තීටිස්ගේ පුත්‍රයාය. ඇය ප්‍රසිද්ධ මුහුදු දේවතාවියකි. ඔඩිසි යනු අමරණීයකරණය පිළිබඳ වඩාත් දීර්ඝ විස්තරයකි.
හෝමරික් සංස්කෘතියේ වීරයාට ඔහුගේ ගෞරවය අතිශයින්ම වැදගත් විය. ඔහුට අපහාස දරාගත නොහැකි වූ අතර, මරණය දක්වා ඔහුගේ කීර්තිය ආරක්ෂා කර ගැනීමට ඔහු පෙලඹිනි. වීරයාගේ රාජකාරිය වූයේ සටන් කිරීමයි. ඔහුට තේජස හා අමරණීයභාවය ලබා ගත හැකි එකම ක්‍රමය වූයේ යුධ පිටියේ වීරෝදාර ලෙස ක්‍රියා කිරීමයි. මේ අනුව, ඔහු යුද්ධයේ ජීවිත හා මරණ අවදානම සඳහා සිය ජීවිතය නිරතුරුවම සූදානම් කළේය. ඔහු අයුක්තිය පිළිකුල් කළේය. මේ නීති අනුගමනය කිරීමෙන් වීරයකුට තම ප්‍රජාවේ සමාජ මතකයේ තම ස්ථානය සහතික කෙරෙන ගෞරවය සහ ගෞරවය පිළිබඳ කීර්තියක් ලබා ගත හැකි විය. ඔහුගේ ප්‍රජාව විසින් ඔහුට පිරිනමන ලද පුද්ගලික ගෞරවය හෝ මහිමය ඔහුට අහිමි වුවහොත්, ජීවිතයේ අර්ථය නැති වී ඇති බව ඔහුට හැඟුණි.
පුරාණ ග්‍රීක වීරයන්ගේ කථා වල මරණීයභාවය ප්‍රමුඛ තේමාව වන අතර, ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි ද ව්‍යතිරේකයක් නොවේ. යුධ පිටියේ මරණ දෙසිය හතළිහක් ඉලියඩ් හි සවිස්තරව පැවසේ. මරණීයභාවය යනු මෙම වීර කාව්‍යයන්ගේ වීරයන්ට සහ විශේෂයෙන් ඇචිලිස් ගේ සහ ඔඩිසියස්ගේ දැවෙන ප්‍රශ්නයයි. මරණයේ මිනිස් තත්වය, එහි සියලු දුෂ්කරතා සමඟ, වීරෝදාර ජීවිතයම අර්ථ දක්වයි. යම් දවසක ඔබ මිය යනු ඇති බවට නිසැකකම ඔබව මනුෂ්‍යයෙකු බවට පත් කරයි, ඔවුන්ගේ අනාගත මරණය ගැන නොදන්නා සතුන්ගෙන් සහ අමරණීය දෙවිවරුන්ගෙන් වෙනස් වේ. මිනිස් තත්වයේ සියලු පීඩා අවසන් වන්නේ රණශූර වීරයෙකුගේ යුද්ධයේ දරුණු මරණයක් වන අතර, එහි සියලු භයානක ප්‍රභේදයන් ඉලියඩ් කාව්‍යයන් මගින් විස්තර කෙරේ.
හෝමරික් කවි, රණශූරයන්ගේ මරණ පිලිබඳව හෙළි කරයි. වීරයෙකුගේ ප්‍රචණ්ඩකාරී මරණය සහ සතෙකු බිළි දීමේ විස්තර ඉලියඩ් හි 18 වන ලියවිල්ලේ අඩංගු වෙයි. පැට්‍රොක්ලස්ගේ මරණය හෝමර්ගේ ‘ඉලියඩ්’ හි ප්‍රබලම දර්ශනයකි. පැට්‍රොක්ලස් මහා රණශූර ඇචිලීස් ගේ සන්නාහය පැලඳ ගෙන හෙක්ටර් සමග සටනට එලැඹෙයි. ට්‍රෝජන් වීරයා වන හෙක්ටර් විසින් පැට්‍රොක්ලස් මරා දමන බව සියුස් දෙවියන් ප්‍රකාශ කර තිබේ. ඇචිලීස් පැට්‍රොක්ලස්ට අනතුරු අඟවන්නේ ග්‍රීක නැව් ආරක්ෂා කිරීමට මිස ට්‍රෝජන්වරු ලුහුබැඳ නොයන ලෙසයි. පැට්‍රොක්ලොස් ඇචිලීස් ගේ සන්නාහය පැළඳ සිටින නිසා ට්‍රොජන්වරු විශ්වාස කරනුයේ ඇචිලීස් නැවත යුද්ධයට පැමිණ ඇති බවය. පැට්‍රොක්ලස් ට්‍රෝයි ප්‍රාකාරය ආසන්නයටම පහර දෙමින් පැමිනේ. පැට්‍රොක්ලස් හෙක්ටර්ගේ අස් රිය පදවන සෙබ්‍රියන්ස්ව මරා දමයි. හෙක්ටර් සියුස්ගේ අනාවැකිය ඉටු කරමින් පැට්‍රොක්ලස්ව හෙල්ලයකින් ඇන මරා දමයි. පැට්‍රොක්ලස්ව මරා දමන විට හෙක්ටර් ඔහුට කියන්නේ උකුස්සන් ඔබව අනුභව කරනු ඇති බවය. ඇචිලීස් විසින් හෙක්ටර්ව මරා දමනු ඇතැයි මිය යන පැට්‍රොක්ලස් පවසයි.
පැට්‍රොක්ලොස් ගේ අවමංගල්‍ය උත්සවය පිලිබඳව හෝමර් සඳහන් කරයි. අචිලස් සහ මීමිඩොන්ස් පැට්‍රොක්ලස්ගේ ශරීරයට ගෞරව කරති. පැට්‍රොක්ලොස් ගේ අවමංල උත්සවයේදී ගොනෙකු බිළි දෙන ලදි. ට්‍රෝජන් වහලුන් දොළොස් දෙනෙකුද මෙහිදී බිළි දුන් බව හෝමර් කියයි. පැට්‍රොක්ලස්ගේ ඇටකටු භූමදානය කිරීමෙන් පසු දින, ඇචිලීස් පැට්‍රොක්ලස්ගේ ගෞරවය වෙනුවෙන් තරඟ මාලාවක් පවත්වයි.
පැට්‍රොක්ලොස් යනු ඔහුගේ මිතුරා මෙන්ම සහකරුවාය. පැට්‍රොක්ලොස් ගේ මරණය නිසා ඇචිලීස් කම්පණයට පත්වී තිබේ. වඩාත් පෞද්ගලික මට්ටමින් ගත් කල, ඇචිලීස් යනු ආතති සහගත ප්‍රතිවිරෝධයන්ගේ ප්‍රතිමූර්තියකි. මුලදී, ඇචිලීස් කාන්තාවක් ලෙස වෙස් මාරු කරගෙන ට්‍රෝජන් යුද්ධයෙන් වැළකී සිටීමට උත්සාහ කරයි. එහෙත් ඔහු පසුව යුද්ධයට එකතු වෙයි. පැට්‍රොක්ලොස් ගේ මරණය නිසා ඇචිලීස් තුළ වරදකාරී බවක් ඇතිවෙයි. ඇචිලීස් තමා වෙනුවට පැට්‍රොක්ලොස්ව සටනට යැව්වේය. දැන් ඇචිලීස් තම මිතුරාගේ මරණය පිළිබඳ වගකීම දරයි. ඔහු තුල ඇති ශෝකය සහ කෝපය ඇචිලීස්ව මනුෂ්‍යත්වයේ සීමාවෙන් ඔබ්බට ගෙන යයි.
ඇචිලීස්ට හෙක්ටර් ගෙන් පළි ගැනීමට අවශ්‍ය වෙයි. ඇචිලීස් ගේ කෝපය සහ පළිගැනීමේ අවශ්‍යතාවය ඔහුව නැවත යුද්ධයට ඇද දමයි. ඔහු මාරාන්තික අරමුණක් සහිතව හෙක්ටර් පසුපස හඹා යයි. හෙක්ටර් ට්‍රෝජන් හමුදාවට අණ දුන්නේය. ඔහු ප්‍රියාම් රජු සහ හෙකූබා රැජිනගේ කුලුඳුල් පුත්‍රයාය. එසේම පියාගේ සිංහාසනයට උරුමක්කාරයා විය. ඔහු විවාහ වූයේ ඇන්ඩ්‍රොමාච් සමඟ ය. ඔහුට ළදරු පුතෙකු සිටි අතර ඔහුව ඇස්ටියානාක්ස් (ස්කැමැන්ඩ්‍රියස්) ලෙස නම් කරන ලදි. හෝමර් හෙක්ටර්ව සාමයට ලැදි, කල්පනාකාරී මෙන්ම නිර්භීත, හොඳ පුතෙකු, ස්වාමිපුරුෂයෙකු හා පියෙකු ලෙස හා අඳුරු චේතනා නොමැති වීරයෙකු බව කියයි. හෙක්ටර් යුද විරුවෙකි. ඔහු යුද්ධයේ ආරම්භයේ දී ග්‍රීක ශූර ප්‍රොටෙසිලස් සමඟ තනි සටනක දී සටන් කොට ඔහුව මරා දැමීය.
ඇචිලීස් හෙක්ටර්ට අභියෝග කරයි. හෙක්ටර් ට්‍රෝයි ප්‍රාකාරයෙන් පිටත ඇචිලීස්ට මුහුණ දීමට තීරණය කරයි. දෙවිවරු හෙක්ටර්ගේ ඉරණම ගැන විවාද කරති. ද්වන්ධ සටනේදී ඇචිලීස් හෙක්ටර්ව මරා දමයි. ඇචිලීස් හෙක්ටර්ව මරා දමන්නේ හෙක්ටර්ගේ පියා ප්‍රියාම් රජු සහ ඔහුගේ මව වන හෙකුබා රැජින ගේ දෑස් ඉදිරිපිටදීය. හෙක්ටර්ගේ මරණය ඉලියඩ් හි හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයක් බවට පත්වේ.
යුද භූමියේදී හෙක්ටර්ව මරා දැමීමෙන් පසුව ඇචිලීස් හෙක්ටර්ගේ මෘත දේහය විකෘති කරයි. ඉන් පසු හෙක්ටර්ගේ මෘත දේහය ඔහුගේ අශ්ව කරත්තයේ බැඳ ට්‍රෝයිහි ප්‍රාකාරය වටා ඇදගෙන යයි. මෙය යුද විරුවාගේ සීමාව ඉකුත් කිරීමකි. ඇචිලිස් දරුණු සහ සම්මුති විරහිත මිනිසෙකු වෙයි. ඇචිලිස් ගේ හැසිරීම හා ගති ලක්ෂණ සලකා බැලීමේදී ඔහු රණ ශූරයෙකු වූවද ඔහු සමාජ විරෝධී පෞරුෂත්ව ලක්ෂණ පෙන්වන බව රිචඩ් එම් රට්සාන් පවසයි. වියට්නාමයේ යුද්ධයේ ප්‍රවීණයන් සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡා කිරීම හා ප්‍රතිකාර කිරීම පිළිබඳ අත්දැකීම් බහුල මනෝචිකිත්සකයෙකු වන ජොනතන් ශේ ට අනුව ඇචිලීස් යනු පශ්චාත් ව්‍යසන කලමථ අක්‍රමතාවයෙන් (PTSD) පෙළෙන සොල්දාදුවෙකි. ඔහු ක්‍රියා කරන්නේ දැනටමත් මිය ගොස් ඇති” ලෙසය.
ඇචිලීස් තුල නිරන්තර අධි කෝපය තිබේ. ඇචිලීස් ගේ කෝපය මහා තරංග දෙකකින් හට ගනී. පළමු රැල්ල, අගමෙමොන් සමඟ ඇති වූ ගැටුම නිසාය. අගමෙමොන් සහ අචිලස් අතර ආරවුල මූලික වශයෙන් ගෞරවය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයකි. ඇචිලීස් ගේ දෙවන කෝපයේ රැල්ල පැට්‍රොක්ලොස්ගේ මරණය සමගය. ඇචිලීස් ගේ අධි කෝපය හෙක්ටර්ගේ දේහය ඔහුගේ පියා වූ ප්‍රියාම් රජු වෙත භාර දෙන විට අවසන් වේ. ප්‍රියාම් සමඟ ඔහු නැවත මනුෂ්‍යත්වයේ කවයට සම්බන්ධ වේ.
ට්‍රෝජන් වීරයා වන හෙක්ටර් තුල වඩා මානුෂික ගති තිබේ. ඔහුට බිරිඳක් සහ පුතෙක් සිටී. ආරවුලේ පදනම ඔහු දැන සිටියද ඔහු තම නගරය බේරා ගැනීමට සටන් කරයි. සමාජය රඳා පවතින්නේ ආදරය හා පවුලේ බැඳීම් මත වන අතර, හෙක්ටර් එම බැඳීම් සඳහා සටන් කොට සටන් කරයි. යුද්ධයේදී පවා හෙක්ටර් ඇචිලීස්ට වඩා මානව ගුණාංග විදහා දක්වයි.
හෝමර්, ඇචිලීස් මිය යන්නේ කෙසේදැයි නිශ්චිතව සඳහන් නොකරයි. ඇචිලීස් මරණය සිදුවන්නේ ඇපලෝ දේවමාළිගාවේ පැරිස්දී විසින් ඇචිලීස් ගේ විලුඹ ප්‍රදේශයට ඊතලයකින් විදීමෙනි. විලුඹ ප්‍රදේශය ඇචිලීස් ගේ සිරුරේ දුර්වළම හා මාරාන්තිකම කොටසයි. ඇචිලීස් පුරාවෘතය අනුව ඔහුගේ මව තේටිස් දේවතාවිය ඇචිලීස්ව බිහි කරයි, ඇය මෙන් නොව ඇචිලීස් මනුෂ්‍ය ශරීරයකින් හෙබිය. එනම් ඔහු මෘත්‍යුතාවයෙන් යුක්තය. තේටිස් දේවතාවිය ඇචිලීස් බිලිඳාව අමරණීය කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ ඔහුව ස්ටයික්ස් ගඟේ (පාතාලය හරහා දිවෙන ගංගාව) ගිල්වීමෙනි. ඇය ඔහුගේ විලුඹෙන් අල්ලාගෙන ඔහුව ස්ටයික්ස් ගඟේ ගිල්වයි. ස්ටයික්ස් ගඟේ ගිලුන ශරීර කොටස් අමරණීය වන අතර විලුඹ ඔහුගේ දුර්වලතාවයේ මර්මස්ථානය වෙයි.
නිර්භීත රණශූරයෙකු නොවූ පැරිස් යුදකාමියෙකු වන්නේ අපරාජිත රණශූර ඇචිලීස්ව මරා දැමීමෙනි. ඇචිලීස් ඔහුගේ වැඩිමහල් සොයුරු හෙක්ටර්ව මරා දමා ඔහුගේ මෘත ශරීරය විකෘති කලේය. ට්‍රෝජන් යුද්ධය හට ගන්නේ පැරිස් විසින් හෙලන් කුමරිය පැහැරගෙන ඒම නිසාය. ලෝකයේ ලස්සනම කාන්තාව වූයේ ස්පාටන් හි රැජින වූ හෙලන් සහ මෙනෙලාවුස් රජුගේ බිරිඳයි. ඔහු හෙලන්ව ස්පාටා වෙතින් පැහැරගෙන යාම නිසා නැව් දහසක් ට්‍රෝයි නගරය ආක්‍රමණය කලේය.මේ අනුව යුද්ධය ආරම්භ විය. යුද පෙරමුනේ සටන් කලේ හෙක්ටර්ය. හෙක්ටර් සිංහාසනයේ උරුමක්කාරයා සහ සියලු ට්‍රෝජන්වරු අතර වඩාත් කීර්තිමත් වීරයා විය.
පැරිස් නිර්භීත හා වීරයන්ගේ ආයුධයක් නොවන දුන්නක් හා ඊතලයක් භාවිතා කිරීමට කැමති විය. පැරිස් අරිතෝස් සහ ෆිලෝමෙඩූසාගේ පුත් මෙනෙතියස් යුද්ධයේදී මරා දැමුවේය. එසේම දක්‍ෂ සටන් සෙබලෙකු වූ ඩෙනෝකස්ට පැරිස් විසින් හෙල්ලයකින් ඇණ මරා දමන ලදී. මේ අනුව පැරිස් කුමරු බියගුල්ලෙකු ලෙස සැලකිය නොහැක. යුධ සමයේදී පැරිස්ට ද්විතීයික කාර්යභාරයක් පැවරී තිබුණි. මෙනෙලාවුස් සමග ද්වනධ සටනකදී පැරිස් පරාජය විය. නමුත් ඔහු දිවි බේරා ගත්තේය. හෙක්ටර් ගේ මරණයෙන් පසු යුද්ධය තීරණාත්මක විය. ට්‍රෝයි විනාශයට හේතු වූයේ පැරිස් ය. පැරිස් මිය යන්නේ සතුරු ඊතලයක් මගිනි. ප්‍රතිවාදී දුනුවායෙකු වූ ෆිලොක්ටෙටෙස් විසින් විශ පෙවූ ඊයකින් පැරිව මරා දමන ලදි. මේ ඊතලය හයිඩ්‍රාගේ රුධිරයෙන් පොඟවා තිබූ බව හෝමර් කියයි.
ග්‍රීක සමාජය යුද්ධය ජීවිතයේ ට්‍රෝජන් යුද්ධයේ තුවාල සිදුවීම් හෝමර් යථාර්ථවාදී විස්තර සහිතව විස්තර කරයි .ඉලියඩ් හි අඛණ්ඩව උරස් තුවාල 54 ක් වාර්තා වේ. මහා කවියා, ඇචිලීස් ගේ කඩුවෙන් ට්‍රෝජන් රණශූරයකුගේ අක්මාවට මාරාන්තික තුවාල සිදුවීම ගැන සඳහන් කරයි. අඳුරු ලේ වලින් ඔහුගේ සිරුර ගලා ගියේය. කාව්‍යයේ විස්තරයෙන් ලේඛකයාට මානව ව්‍යුහ විද්‍යාව පිළිබඳ දැනුමක් ඇති බව පෙනී යයි. යුද ආතතිය සහ යුද කම්පනය පිළිබඳ පළමු වාර්තා හෝමර්ගේ ග්‍රීක වීර කාව්‍යයන්ගෙන් හමු වේ. තම මිතුරා වූ පැට්‍රොක්ලස්ගේ මරණය නිසා ඇචිලීස් තුල ශෝකය කම්පනය මතුවේ. මෙම ප්‍රතික්‍රියාව survivor’s guilt ලෙස හැඳින්විය හැකිය. ට්‍රෝයි වටලෑමේදී හෝමර්ගේ ඉලියඩ් යුද කම්පන පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයක් ලබා දෙයි . ඇතැම් සෙබළු යුද්ධයේදී සංග්‍රාමික පශ්චාත් ව්‍යසන ක්ලමථ අක්‍රමතාවේ ලක්ෂණ පෙන්වති.
හෝමර්ගේ මහා වීර කාව්‍යය වන ඉලියඩ් හි පුරාණ හෙලනික් සටන්කරුවන් විසින් අත්විඳින ලද යුද ආතතීන්ගේ වේදනාකාරී අත්දැකීම් මාලාවක් විස්තර කරයි. හෝමර් යුද්ධයේ භීෂණය විස්තර කරන්නේ විවිධ ප්‍රකාශයන් භාවිතා කරමිනි. යුධ දර්ශන සහ මිනිසුන් විඳින දුක් වේදනා ඉලියඩ් හි වැඩි ප්‍රමාණයක් අත්පත් කර ගනී. සටනට නිරාවරණය වන විට සොල්දාදුවන්ට වඩාත් තීව්‍ර හා අනපේක්‍ෂිත හැඟීම් ඇති වේ. ඉලියඩ්හිදී, සමහර සටන්කරුවන් අතිශයින් ව්‍යාකූලත්වයට පත්වන අතර අනාරක්‍ෂිතභාවයේ හැඟීම් අත්විඳිති. හෝමර් මිනිස් මනෝභාවය ආන්තික අවස්ථාවන්ට ප්‍රතික්‍රියා කරන ආකාරය කාව්‍යමය ලෙස කියවයි.
හෝමර් විසින් නිරූපණය කරන ලද ලෝකයේ, කාන්තාවන් යුද්ධයේ විශේෂ ගොදුරු බවට පත්වන්නේ ඔවුන් නගරයේ බිඳවැටීමෙන් බේරී සිටින හෙයිනි. එම අවස්ථාවේදී, ඔවුන්ගේ තත්වය වෙනස් වන අතර ඔවුන් විවිධ දුක් ගැහැට වලට ලක්වන නමුත් ඔවුන් ජීවත්ව සිටිති. සතුරා කෙරෙහි කෝපයෙන් හා වෛරයෙන් පිරී ඇති අගමෙමොන් තම සහෝදර සතුරන්ට දයාව දැක්වීම ගැන ඔහුගේ සහෝදර මෙනෙලස්ට තරවටු කරයි.
ග්‍රීක අවමංගල්‍ය චාරිත්‍රයේදී කාන්තාවන්ගේ විලාපය අනිවාර්ය වේ. ඔවුන්ගේ ශෝකය ඉක්මවා යාමෙන්, ඔවුන් ආරක්ෂා කරන්නෙකු අහිමි වී ඇති බව පෙන්නුම් කරයි. හෝමරික් කවි වල යුද්ධයෙන් වහල්භාවයට පත්ව සිටින කාන්තාවන් ගේ ඉරණම හෙළි කරයි. යුද්ධයේදී පුරුෂයන් මිය ගිය ට්‍රෝජන් කාන්තාවන් සතුරන් ගේ භීෂණයට ලක් වෙති. ප්‍රියාම් රජුගේ සහ හෙකූබා රැජිනගේ වැඩිමහල් දියණිය වන කැසැන්ඩ්‍රා සතුරු සේනාවෝ දූෂණය කරති. ප්‍රියාම් රජුව නියොප්ටොලෙමස් විසින් මරා දමන ලදි.
ට්‍රෝජන් යුද්ධයේදී ඇන්ඩ්‍රොමාච් හෙක්ටර්ගේ දරුවා හෙක්ටර්ගේ සොහොන තුළ සඟවා තැබූ නමුත් දරුවා සොයා ගන්නා ලදී. ඔහුගේ ඉරණම ග්‍රීකයන් විසින් විවාදයට ලක් කරන ලදී. මක්නිසාද යත් ඔහුට ජීවත් වීමට අවසර ලැබුණහොත් ඔහු තම පියාගෙන් පළිගැනීමට හා ට්‍රෝයි නැවත ගොඩනඟනු ඇතැයි යන බියෙනි. ඔඩිසියස් ඇස්ටියානාක්ස් මරා දමයි. ළදරුවාව මරා දමන්නේ පවුරෙන් බිමට විසි කිරීමෙනි. හෙක්ටර්ගේ මව වන හෙකුබාට ඇස්ටියානාක්ස් එකම බලාපොරොත්තුව හා සැනසීම වූ අතර ඔහුගේ මරණය පිළිබඳ නිවේදනය මහා ව්‍යසනයේ උච්චතම අවස්ථාවකි.ට්‍රෝජන් කාන්තාවන්ගෙන් එක් අයෙකු නොවූවත් හෙලන් බොහෝ සෙයින් දුක් විඳිය යුතුය: මෙනෙලාවුස් ඇයව නැවත ග්‍රීසියට රැගෙන යාමට පැමිණෙන්නේ මරණීය දණ්ඩනය නියම වන තෙක්ය. හෙලන්ගේ වෙනත් නිරූපණයන් ඇය සියදිවි නසාගැනීමේ පසුතැවිල්ලෙන් පිරී ඇති බව පෙන්නුම් කරයි.
ඇගමෙමොන් යනු ස්පාටා හි මෙනෙලාවුස්ගේ සහෝදරයා අතර ඔහු විවහා වූයේ හෙලන්ගේ නිවුන් සහෝදරිය වන ක්ලයිටෙම්නෙස්ට්‍රා සමඟ ය. ට්‍රෝජන් යුද්ධයේදී ග්‍රීකයන්ගේ අණ දෙන නිලධාරියා වූයේ අගමෙමොන් ය. ඇගමෙමොන් ශක්තියෙන් හා හෙල්ලය විසි කිරීමේ හොඳම තැනැත්තා ලෙස නමක් දිනා තිබේ. යුද්ධයේ අවසන් වසර තුළ අගමෙමොන් සහ ඇචිලීස් අතර ඇති වූ ආරවුල පිළිබඳ කතාව ඉලියඩ් පවසයි. ඔහුගේ ප්‍රධාන වරද වූයේ ඔහුගේ අධික උඩඟුකමයි. මානසික අවපීඩනය හා අධෛර්යමත් කාලය තුළ ඔහු වැරදි තීරණ ගන්නා අතර සමහර විට ඔහු අසාධාරණ වේ. රජෙකු තමාගේ ආශාවන්ට හා හැඟීම්වලට යටත් නොවිය යුතු බව තේරුම් ගැනීමට ඔහු අසමත් වේ.රණශූරයෙකු ලෙස අගමෙමොන්ගේ දක්ෂතාවය තිබියදීත්, රජෙකු වශයෙන් ඔහු ද මුරණ්ඩුකම, බියගුලුකම සහ නොමේරූකම යන ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. අගමෙමොන් නිර්දය චරිතයකි. ඔහුගේ හැඟීම් නිර්වින්දනය වී ඇත. ඔහු තමාගේ දියණිය බිළිපූජාවක් ලෙස දීමට නොමැලි විය. හෝමර් විස්තර කරන්නේ අගමෙමොන් රජු යුද්ධයෙන් ආපසු සිය මව්බිමට පැමිණෙන්නේ මිනීමැරීමට පමණක් බවයි. යුද්ධය නිසා ඔවුන් සියළුමදෙනා තිරිසන්කරණය වී ඇත. අගමෙමොන් නිරුවත් අධිරාජ්‍යවාදියෙකි. ඇගමෙමොන් ට්‍රෝයි වෙතින් ආපසු පැමිණි පසු, ඔහුගේ බිරිඳ ක්ලයිටෙම්නෙස්ට්‍රාගේ පෙම්වතා වූ ඊගිස්ටස් විසින් ඔහුව මරා දමන ලදී.
හෙලන් සියුස්ගේ දියණියක් බව හෝමර් පවසයි. ක්‍රි.පූ 5 වන සියවසේ අග භාගයේ ලියන ලද යූරිපිඩීස්ගේ නාට්‍යයක හෙලන්ගේ උපත පිළිබඳව විස්තර සඳහන් වෙයි. හෙලන් විවාහ වීමට කාලය පැමිණි විට, ලොව පුරා බොහෝ රජවරු සහ කුමාරවරු ඇයගේ අත ගැනීමට ආවෝය. මෙනෙලාවුස් හෙලන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයා ලෙස තෝරා ගන්නා ලදී. හෙලන් සහ මෙනෙලාවුස්ගේ විවාහය වීරයන්ගේ යුගයේ අවසානය සනිටුහන් කරයි.ට්‍රෝජන් කුමාරයෙකු වන පැරිස්, ස්පාටාවට පැමිණියේ මෙනෙලාවුස්ගේ රාජකීය අමුත්තෙකු ලෙසටය. පැරිස් මෙනෙලාවුස්ගේ බිරිඳ වූ හෙලන්ව පැහැරගෙන ඇයව ට්‍රෝයි වෙත ගෙනාවේය.
හෝමර් හෙලන්ව හඳුන්වා දෙන්නේ කාන්තා සුන්දරත්වයේ උත්තරීතර ප්‍රතිමූර්තිය ලෙසිනි. එහෙත් ස්ත්‍රී බලය පුරාණ ග්‍රීක සංස්කෘතියට කුප්‍රකට ගැටලු මතු කරයි. ග්‍රීක දෘෂ්ටිවාදය සහ සංස්කෘතික භාවිතයන් යන දෙකම කාන්තා නියෝජනයට දැඩි සීමාවන් පනවා තිබේ. ඇගේ දේවත්වයට සමාන සුන්දරත්වය පිරිමින් කෙරෙහි ඇයගේ උත්තරීතර කාමුක බලය ලබා දෙයි. එහි ප්‍රතිඑලය මෙතෙක් පැවති දරුණුතම යුද්ධයයි. ට්‍රෝජන් යුද්ධයේ දැවැන්ත විනාශයට හේතුවක් ලෙස හෙලන්ව නම් කෙරේ. ට්‍රෝජන් යුද්ධයට ඇය සංකල්පමය වශයෙන් අත්‍යවශ්‍ය වූ චරිතයකි.
ට්‍රෝයි නගරයේ වැටීම තුළ හෙලන්ගේ භූමිකාව අපැහැදිලිය. හෙක්ටර් සහ පැරිස්ගේ මරණයෙන් පසු, හෙලන් ඔවුන්ගේ බාල සොහොයුරු ඩීෆොබස්ගේ අනියම් බිරිඳ බවට පත් වූවාය. එහෙත් ට්‍රෝයි වටලෑම අවසානයේදී ඇය ඩීෆොබස්ගේ කඩුව සඟවා ඔහුව මෙනෙලාවුස් සහ ඔඩිසියස්ගේ ගොදුරක් බවට පත් කලාය. වර්ජිල්ගේ ඇනයිඩ් හි ඩීෆොබස් හෙලන්ගේ ද්‍රෝහී ස්ථාවරය ගැන විස්තරයක් සපයයි. හෝමර් හෙලන්ව නිරූපණය කරන්නේ පැරිස් සමග පලා යාම පිලිබඳව පසුතැවිලි වී මෙනෙලාවුස් සමඟ නැවත එක්වීමට කැමති වූ බුද්ධිමත්, ශෝකජනක චරිතයක් ලෙස ය. මෙනෙලාවුස් අවසානයේ ඇයව සොයාගත් විට ඔහු ඇයව මරා දැමීමට කඩුව ඔසවා ගත්තේය. මෙනෙලාවුස් හෙලන්ට පහර දීමට අදහස් කරයි; ඇයගේ සුන්දරත්වයට හසු වූ ඔහු කඩුව බිම හෙළයි. හෝමර්ගේ වාර්තාව අනුව හෙලන් මෙනෙලාවුස් සමඟ නැවත එක්වූවාය. හෙලන් නැවත ස්පාටාවට පැමිණ මෙනෙලාවුස් සමඟ ජීවත් වූවාය.
ඔඩිසි ආරම්භ වන්නේ දස අවුරුදු ට්‍රෝජන් යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසුවය.”ඔඩිසි” සාමාන්‍යයෙන් බටහිර සාහිත්‍යයේ දෙවන කෘතිය ලෙස සැලකේ. එය බොහෝ විට රචනා කර ඇත්තේ ක්‍රි.පූ. 8 වන සියවසේ අග භාගයේදී වන අතර එය අර්ධ වශයෙන් ඉලියඩ්” හි අනුප්‍රාප්තිකයකි. ඔඩිසි හි ප්‍රධාන චරිතය වන්නේ නුවණැති ඔඩිසියස් ය. ඔඩිසියස් අයෝනියන් මුහුදේ ඉතාකා නම් කුඩා දූපතක රජු විය. ඔඩිසි රේඛීය කාලානුක්‍රමයක් අනුගමනය නොකරයි. මෙම කවිය ග්‍රීක වීරයා වන ඔඩිසියස් ( රෝමානු මිථ්‍යාවන්හි දන්නා පරිදි යුලිසෙස්) ට්‍රෝයි නගරයේ ඇද වැටීමෙන් පසු ඉටාකා වෙත ඔහුගේ දිගු ගමන ගැන අවධානය යොමු කරයි.
15 වන ශතවර්ෂය වන තෙක් ඔඩිසි සංසරණය වූ සියලුම වෙළුම් ග්‍රීක භාෂාවෙන් අතින් ලියන ලද පිටපත් වූහ. හෝමර්ගේ මුල් ග්‍රීක භාෂාව පදනම් කරගත් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පළමු පරිවර්තනය 1616 දී ලන්ඩනයේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ නාට්‍ය රචක සහ කවියෙකු වන ජෝර්ජ් චැප්මන් විසිනි. ඔඩිසි පසුකාලීන යුරෝපීය, විශේෂයෙන් පුනරුදය, සාහිත්‍යය කෙරෙහි ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ.
ග්‍රීක වීරයා වන ඔඩිසියස් ට්‍රෝජන් යුද්ධයෙන් පසු නැවත සිය රට බලා යාමට වසර 10 ක් ගත කළේය. ඔහු එක් ඇසක් සහිත සයික්ලොප්ස් රැවටූ ආකාරය, මස් අනුභව කරන ලැස්ට්‍රිගෝනියානුවන් මග හැරීම සහ ඉටාකා වෙත ළඟා වීමට වෙහෙසෙද්දී මායාකාරී සංගීතයේ ආකර්‍ෂණයට එරෙහි වීම යන කතා හෝමර්ගේ ඔඩිසි හි සඳහන් වෙයි. මෙම කථා ප්‍රබන්ධ විය හැකි නමුත් ඒවා සදාකාලික සත්‍යයන්ගේ යාත්‍රාවක් ලෙස සියවස් ගණනාවක් පුරා ගමන් කරයි.
ඔඩිසියස් බොහෝ විට හැඳින්වෙන්නේ ඔඩිසි හි නාමික වීරයා ලෙස ය. ඔඩිසියස් ට්‍රෝජන් යුද්ධයේදී වඩාත් බලගතු ග්‍රීක ශූරයන්ගෙන් අයෙකි. ස්වයං පාලනයක් නොමැති ඇචිලීස් සහ අගමෙමොන් යන දෙදෙනා මෙන් නොව ඔඩිසියස් තුල ස්වයං විනයක් තිබේ. ඔහුගේ තීරණ සෑම විටම පාහේ හොඳ සහ සාර්ථකය. ඔහු සැමවිටම තාර්කික හා රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ය.හෝමර් සෑම විටම පාහේ ඔඩිසියස්ව හඳුන්වන්නේ මහා උපායකරුවා” ලෙස වන අතර අවසානයේ යුද්ධය ජය ගන්නා ට්‍රෝජන් අශ්වයාගේ උපාය මාර්ගය ඉදිරිපත් කරන්නේ ඔඩිසියස් ය. ඔහුගේ බුද්ධිමත් බව ධෛර්‍යය සහ විඳදරාගැනීමේ ශක්තිය හෝමර් ගේ කාව්‍ය වලින් පෙන්වා දෙයි. ඔඩිසියස් සාම්ප්‍රදායිකව ඉලියඩ්හි ඇචිලීස් ගේ ප්‍රතිවිරෝධය ලෙස සලකනු ලැබේ. ඔහු අගමෙමොන් සහ ඇචිලීස් අතර ප්‍රතිසන්ධානය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ග්‍රීක යුද ප්‍රයත්නය සඳහා ඔඩිසියස්ගේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ දායකත්වය ට්‍රෝජන් අශ්වයාගේ උපායමාර්ගය සැලසුම් කිරීම විය හැකිය, එමඟින් ග්‍රීක හමුදාවට අට්‍රෝයි වෙතට යාමට ඉඩ සලසයි. නගරයේ සැබෑ විනාශකරුවා වන්නේ ඔඩිසියස් ය.හෝමර්ගේ ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි, කාව්‍යන්හි ඔඩිසියස් සංස්කෘතික වීරයෙකු ලෙස නිරූපනය කරයි.
හෝමර් තම වීර කාව්‍යය පුරාම ඔඩිසියස් ගැන සඳහන් කරන්නේ “උපායශීලී ඔඩිසියස්” යනුවෙනි. ඔඩිසියස්ව විස්තර කිරීම සඳහා හෝමර් බොහෝ යෙදුම් භාවිතා කරයි. ඔහු පසුබසින්නේ නැති අතර ඔහුගේ සිතීමේ මනස ඔහුගේ හැඟීම, සංවේදනය සහ ප්‍රතිභානය යන අනෙක් අංග සමඟ සමපාත වේ. ඔහුට ප්‍රවීණත්වයක් ඇත. ඔහු තම පෞරුෂයේ අංශ සමබර කර ඇති නිසා ඔහුට ඔහුගේ අභියෝග ජය ගත හැකිය. පෙන්ලෝප් සහ ඔඩිසියස් විශේෂයෙන් නොපසුබට උත්සාහයේ තේමාව මූර්තිමත් කරයි. රැවටීම, මායාව, බොරු කීම හා උපක්‍රම බොහෝ විට ඔඩිසි හි ප්‍රශංසනීය ගති ලක්ෂණ ලෙස සැලකේ. ඔඩිසියස් මෙම කලාව ප්‍රගුණ කල අයෙකි. ඔඩිසියස් ට්‍රෝජන් යුද්ධයේදී හිඟන්නෙකු ලෙස වෙස් වෙලාගෙන සතුරාගේ නගරයට ඇතුළු විය. ඔහු සතුරාගේ දුර්වල මර්මස්ථාන හඳුනා ගත්තේය. ග්‍රීක සොල්දාදුවන්ගෙන් පිරුණු යෝධ ලී අශ්වයාගේ උපායේ නිර්මාපකයාද ඔඩිසියස් ය. ඔඩිසියස් ට්‍රෝයි බලා පිටත්ව යන විට ඔහු වීරයෙකු ලෙස ඔහුගේ කීර්තිය තහවුරු කර ගෙන තිබුණි. ඔහු යුද්ධයට සහභාගී වීම ග්‍රීකයන්ගේ ජයග්‍රහණයට තීරණාත්මක විය. ඔඩිසියස්ට බොහෝ විට ඇත්තේ තේරීම් දෙකක් පමණි: මරණය හෝ ජයග්‍රහණය. ඇතීනා ඔහු වෙනුවෙන් මැදිහත් වූ විට පවා ඇය බොහෝ විට අවසාන සාර්ථකත්වය හෝ අසාර්ථකත්වය ඔඩිසියස් ගේ උර මත තබන්නීය. සමහර විචාරකයින් ඔහුව පළමු “නූතන මිනිසා” ලෙස හඳුන්වති.
ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ සේනාංකය ට්‍රෝයි සිට නැව් දොළහකින් පිටත් විය. මෙම දස අවුරුදු ගමනේදී දිව්‍ය හා ස්වාභාවික බලවේගයන් ජය ගැනීමට ඔහුට සිදු විය. ට්‍රෝයි සිට ඉටාකා බලා යාත්‍රා කල ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ ග්‍රීක රණශූරයන් මුලින්ම ට්‍රෝයි නගරයට උතුරින් පිහිටි ඉස්මරෝස් නම් දේශයට පැමිණියෝය. ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ මිනිසුන් නගරයේ සිටි සියලුම මිනිසුන් මරා දමා නගරය කොල්ල කෑහ. නගර කොල්ලකෑමේ ඔඩිසියස්ගේ දක්ෂතාවයේ ප්‍රකාශනයක් විය හැකිය. එහෙත් සිකෝනියානු බලකායන් පැමිණ ඔවුන්ව නගරයෙන් පලවා හැර ඔඩිසියස්ගේ මිනිසුන් විශාල ප්‍රමාණයක් මරා දැමුවෝය.
ඉස්මාරෝස්ගෙන් බේරී දින 10 ක් පුරා දරුණු සුළං හමන විට ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය ලෝටස් දිවයිනට ගොඩ බැස්සහ. පංකජ භෝජකයන් ලෙස හඳුන්වන දූපත්වාසීන් ගේ නෙළුම් මල් අනුභව කල සෙබළු බොහෝ දෙනෙක් මත් වූහ. ඔවුන් නැවත සිය රට බලා යාමේ ඉලක්කය අමතක කළහ. නෙළුම් කන්නන් අතර සදහටම රැඳී සිටීමට ඔවුන්ට අවශ්‍ය විය. පංකජ භෝජකයන් ගේ භූමියෙන් නැව් ආරක්ෂිතව ඉවතට යන තෙක් ඔඩිසියස් මෙම මිනිසුන් නැව්වලට ඇදගෙන ගොස් බැඳ තබන ලදී. අවසානයේදී ඔඩිසියස් පංකජ භෝජකයන් ගෙන් බේරී ඉදිරියට යාත්‍රා කලේය.
ඔඩිසි හි මීළඟ වැදගත් සලකුණ වන්නේ ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය පොලිපෙමස් හමුවූ අවස්ථාවයි. පොලිෆෙමස් දැවැන්ත ස්වභාවයක් ලෙස දුටු අතර ඔහුගේ නළල මැද ඇත්තේ එකම ඇසක් පමණි. ඔඩිසියස් පොලිෆෙමස් ගෙන් ආගන්තුක සත්කාරය බලාපොරොත්තු වූ නමුත් පොලිෆෙමස් ඔඩිසියස්ගේ මිනිසුන් දෙදෙනෙකු අල්ලා මරාගෙන කෑවේය. ඔඩිසියස් පොලිපෙමස්ට වයින් පොවා මත් කොට ඔහුගේ ඇස අන්ධ කොට තම පිරිවර සමග ගුහාවෙන් පළා ගියේය.
සයික්ලොප් දූපතේ සිට යාත්‍රා කිරීමෙන් පසු, ඔවුන් සියුස්ගේ සුළං පාලකයා වන ඊයොලස්ගේ දේශය වන පාවෙන අයෝලියාව වෙත පැමිණේ. අයොලස් යනු සියුස්ට ප්‍රිය කරන හිපොටාස්ගේ පුත්‍රයාය. තම කාර්ය මණ්ඩලය නැව්වල නවතා ඔඩිසියස් පමණක් අයෝලස්ගේ මාළිගාවට ගියේය. අයෝලස් ඔඩිසියස්ට සුළං මල්ලක් ලබා දුන්නේය. ඔවුන් සුළං මල්ල භාවිතා කරමින් දින නවයක් ඉටාකා දෙසට යාත්‍රා කළහ. දින නවයක් තනිවම යාත්‍රා කිරීමෙන් පසු ඔඩිසියස් නින්දට වැටුණේය. ඔහුගේ පිරිවර සුළං මල්ල අයෝලස්ගේ නිධානයක් යැයි සිතා එය විවෘත කලෝය. ඉන් සියලු සුළං මුදා හැරුනු අතර ඔවුන් ගේ යාත්‍රා යළි අයෝලියාවට පැමිණියෝය.
නැවත අයෝලියාවට පැමිණි විට ඔඩිසියස් තවත් සුළං මල්ලක් අයෝලස්ගෙන් අයැද සිටියේය. ඉන් අයෝලස් කෝපයට පත් වූ අතර වහාම දිවයිනෙන් පිටව යාමට ඔවුන්ට බල කළේය. එබැවින් ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය ආපසු අයෝලියාවෙන් යාත්‍රා කළහ.
අයෝලියාව දූපතෙන් පිටව ගිය පසු ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම දින හයක් යාත්‍රා කළහ. හත්වන දවසේදී ඔවුහු ලැස්ට්‍රිගෝනියන්වරුන්ගේ දේශය වන ටෙලිපිලෝස් වෙත පැමිණියහ. මේ දේශයේ යෝධයන් ජීවත්වූ අතර ඔවුන් වරාය අසල කඳු මුදුනට විත් ගල් විසි කොට ග්‍රීක නැව් විනාශ කරමින් නැව්වල සිටි සියල්ලන්ම මරා දැමූහ. ඔඩිසියස්ට සිය නෞකාව දිවයිනෙන් පිටතට යාත්‍රා කිරීමට හැකිවූ නමුත් ඔහුගේ සෙසු සොල්දාදුවන් සහ නැව් සියල්ලම විනාශ විය.
ලැස්ට්‍රිගෝනියානුවන්ගෙන් පලායාමෙන් පසු, ඉතිරි කාර්ය මණ්ඩලය ඔයායා දූපතට සේන්දු වෙයි. මේ දූපතේ සර්ස් නම් මායාකාරියක් ජීවත් වූ අතර ඇයට මිනිසුන් සතුන් බවට පත් කිරීමේ හැකියාවක් තුබුණාය. ඇය ඔඩිසියස් ගේ පිරිවර සිරකර ගත්තාය. එහෙත් ඔඩිසියස් ඇයගේ මායා බලයට හසු නොවී තම පිරිවර බේර ගත්තේය. පිරිවර බේරාගත් ඔඩිසියස් සර්ස් සමඟ දිවයිනේ වසරක් වාසය කලේය.
ඉන් පසු ඔහු පාතාලය (නිරය ) වෙත ගමන් කලේය. ඔඩිසියස් සහ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය පාතාලයට ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සඳහා ලෝකයේ අවසානය දක්වා යාත්‍රා කළහ. ටයිරියාස් නම් අනාගතවක්තෘවරයා ඔඩිසියස්ට ඉටාකා වෙත යන මාර්ගය හෙළි කළේය. ට්‍රෝජන් යුද්ධයෙන් මියගිය ඔහුගේ සහෝදරවරුන් කිහිපදෙනෙකු සමඟ ඔඩිසියස් සංචාරය කළේය.
පාතාලයේදී ඔඩිසියස්ට අගමෙමොන්, ඇචිලීස් සහ තවත් බොහෝ අයගේ අවතාරවලට මුහුණ දීමට සිදුවේ. ඉන් පසු ඔඩීසියස් සයිරන් දූපත පසුකර යාත්‍රා කරයි. සයිරන් ගීතයට සවන් දෙන කෙනෙකුට නැවත පැමිණීමක් නොමැති බවට සර්ස් ඔඩිසියස්ට අනතුරු අඟවා තිබුණි. මේ නිසා ඔහු සයිරන් ගීත වසඟයෙන් බේරුණි. වසඟයෙන් බේරීමට ඔඩිසියස් සයිරන් පසුකර යෑමට පෙර ඔහුගේ කන්වලට ඉටි දමන්නැයි ඔහු තම මිනිසුන්ට උපදෙස් දෙයි. තවද, නැවේ කුඹගසට ඔහුව බැඳ තබන ලෙසද ඔහු ඔවුන්ට පවසයි.
සයිරන් මායාවෙන් බේරී ගිය පිරිසට මීලඟ අභියෝගය වන්නේ යෝධ සුළි සුළඟක් වන චරිබ්ඩිස් හෝ මුහුදු රාක්ෂයා වන ස්කයිලාය. ඉදිරියට යාත්‍රා කිරීම සඳහා ඔහුට තම පිරිසේ සිටි මිනිසුන් හය දෙනෙකු ව්‍යසනයට ඇද දමන්නට සිදු විය. කෙසේ වෙතත්, අනෙක් සාමාජිකයින්ට ඉදිරියට යා හැකි පරිදි ඔහු මිනිසුන් හය දෙනෙකු අහිමි කරගත්තේය. එහෙත් ඔවුන් අහිමි වීමේ ශෝකය ඔහුට තදින් බලපෑවේය.
ඔඩිසියස්ගේ ගමනේ ඊළඟ නැවතුම හීලියෝස් දූපතයි.කාර්ය මණ්ඩලය හීලියෝස් දූපතට පැමිණි විට, ඔවුන් සියලු දෙනාම එකඟ වන්නේ සර්ස් ඔවුන්ට දුන් ආහාර පමණක් අනුභව කිරීමට ය. කෙසේ වෙතත්,, ඔවුන් මාසයකට වැඩි කාලයක් දිවයිනේ සිරවී සිටිති. ඔඩිසියස්ට සහ ඔහුගේ මිනිසුන්ට අනතුරු අඟවා ඇත්තේ හීලියෝස්ගේ ගවයන් අනුභව නොකරන ලෙසයි. නමුත් ඔඩිසියස්ගේ මිනිසුන් කුසගින්නේ සිටින අතර ඔවුන්ට වෙනත් විකල්පයක් නොපෙනේ. කුසගින්නෙන් පෙළෙන කාර්ය මණ්ඩලය මංමුලා සහගතව සූර්‍ය දෙවියන්ගේ පූජනීය ගවයන් මරා අනුභව කලෝය. ඒ නිසා පිරිස වෙත හීලියෝස් ගේ ශාපය පතිත විය. ඔවුන් මුහුදේ සිටියදී දැවැන්ත කුණාටුවක් ඇතිවී පිරිස මුහුදු බත් වූහ.
කුණාටුවෙන් පසු දින නවයක් ඉලක්ක රහිතව පාවී ගිය ඔඩිසියස්ව කැලිප්සෝ දූපතට ගසාගෙන ආවේය. කැලිප්සෝ තම දූපතේදී ඔඩිසියස්ව හමු වූ විට, ඇය ඔහුව රැගෙන ගොස් ඔහුට සාත්තු සප්පායම් කරන අතරම, ඔහු සමඟ ආදරයෙන් බැඳී සිටියාය. ඔඩිසියස් ඇය සමඟ දිවයිනේ රැඳී සිටියහොත් ඇය සදාකාල ජීවනය ඔඩිසියස්ට ලබා දීමට පොරොන්දු වූවාය. කැලිප්සෝ යනු වීරයාට අධිමානුෂික පරීක්‍ෂාවක් විය. ඔඩිසියස් ඇය සමඟ තබා ගැනීම කැලිප්සෝගේ ඉලක්කය වුවද, වීරයාට රැඳී සිටිනවාද නැද්ද යන්න තෝරා ගැනීමේ නිදහස ඇත. ඔඩිසියස් කැලිප්සෝ සමඟ අවුරුදු හතක් රැඳී සිටියද, ඔහු තම බිරිඳ පෙන්ලෝප් වෙත පැමිණීමට ආශාවෙන් සිටී. ඔඩිසියස් තම බිරිඳ වෙනුවෙන් වැලපෙන අතර, සියුස් වීරයාට අනුකම්පා කරයි, කැලිප්සෝට ඔඩිසියස් නිදහස් කරන ලෙස නියෝගයක් සමඟ හර්මීස් යවයි. කැලිප්සෝ ඔඩිසියස්ට නැවත සිය නිවසට යාමට ඉඩ දුන්නාය.
අවසානයේදී කැලිප්සෝ දූපතෙන් පිටත් වූ පසු ඔඩිසියස් නැවත වරක් මුහුදට පැමිණේ. ඔහු ඉටකා බලා යාත්‍රා කරයි. යලිත් දැවැන්ත කුණාටුවකට මුහුණ දෙන ඔඩිසියස් ෆේසියානුවන්ගේ දේශය වන ෂෙරියා වෙරළට ගසාගෙන යයි. එහිදී ඔහුට නෞසිකා කුමරිය හමුවෙයි . ඇය ඔහුව අරේට් රැජින සහ ඇල්සිනස් රජු වෙත ගෙනියන්නීය. ඉටාකා වෙත ආපසු යාමට පෙර ඔහුගේ අවසාන නැවතුම මෙය වන අතර, ෆේසියානුවන්ගේ මෘදු, කාරුණික ස්වභාවය ඔහුගේ නොසන්සුන් ගමනෙන් සුවය ලබා ගැනීමට උපකාරී වේ. ඔඩිසියස්, ෆේසියානුවන්ගේ නෞකාවක් භාවිතා කරමින් ඉටාකා බලා යාත්‍රා කරයි.
ඔඩිසියස්ගේ සියලු මිනිසුන් අවසානයේදී මරණයට පත් වන අතර, ඔහු පමණක් ආපසු නිවසට පැමිණෙන්නේ ඔහුගේ බහුකාර්යතාව සහ දක්ෂතාවය නිසාය. ඔඩිසියස් සිය නිවෙසට යන ගමනේදී මුහුදු රාක්ෂයා වන ස්කයිලා සහ වර්ල්පූල් චරිබ්ඩිස්, යෝධ සයික්ලොප්ස් පොලිෆෙමස් සහ කැලිප්සෝ දූපතේ වසර ගණනාවක් සිරවී සිටීම ඇතුළු අභියෝග රැසකට මුහුණ දුන්නේය. පෘථිවියේ හා මුහුදේ දෙවියා වන පොසෙයිඩන්ගේ සතුරුකම හමුවේ ඔඩිසියස් හට තම නිවසට යාම පමා විය. පළිගැනීමේ තේමාවේ වඩාත්ම කැපී පෙනෙන නියෝජිතයන් වන්නේ පොසෙයිඩන් සහ ඔඩිසියස් ය. සයික්ලොප්ස් (පොලිෆෙමස්) ගුහාවෙන් බේරීම සඳහා ඔඩිසියස් එක් ඇසක් ඇති යෝධයා අන්ධ කලේය. සයික්ලොප්ස් යනු මුහුදු දෙවි පොසෙයිඩන්ගේ පුතෙකි. පොසෙයිඩන් ඔඩිසියස්ට ශාප කරයි. පොසෙයිඩන්ට ඔඩිසියස්ව මරා දැමිය නොහැක. එහෙත් ඔහුගේ නැව් යාත්‍රා කැඩී බිඳී ගොස් ඔහුගේ සගයන් මුහුදු බත් වූහ. ඔහුගේ යුද සගයන් සියළුදෙනා මිය ගියෝය. අවසානයේදී ඔඩිසියස් ඉටාකා වලට පැමිනෙන්නේ තනිවමය. හිඟන්නෙකු ලෙස වෙස්වළාගත් ඔඩිසියස් අවුරුදු 20 කට පසු නැවත පැමිණෙන විට, ඔහුව හඳුනාගත හැක්කේ ඔහුගේ විශ්වාසවන්ත සුනඛයා වන ආගෝස්ට පමණි. ඔහුගේ බිරිඳ පෙන්ලෝප් මෙම අමුතු යාචකයා ගැන උනන්දුවක් දක්වයි, ඔහු ඇගේ දිගුකාලීන අහිමි වූ ස්වාමිපුරුෂයා විය හැකි බවට සැක කරයි.
මෙම වීර කාව්‍යයේ තවත් එක් ප්‍රධාන තේමාවක් මෙන්ම පෞද්ගලික ගුණාංගයක් වන්නේ පක්‍ෂපාතීත්වයයි. ඔඩිසියස්ගේ බිරිඳ වන පෙනිලෝප් වසර 20 ඔහු එන තෙක් බලා සිටින්නීය. තම සිහසුනට මාන බැලූ සතුරන් විනාශ කිරීමෙන් පසු ඔඩිසියස් තම අනන්‍යතාවය සනාථ කොට ඉටාකා සිංහාසනය නැවත ලබා ගනියි. ඔහුගේ බලය සුරක්‍ෂිත වීම සහ ඔහුගේ පවුල යළිත් එක්වීමත් සමඟ ඔඩිසියස්ගේ දිගුකාලීන අත්දැකීම අවසන් වේ. ඔඩිසි යනු ට්‍රෝජන් යුද්ධයෙන් නැවත පැමිණීමට අරගල කරමින් වසර දහයක් තිස්සේ මුහුදේ සැරිසැරූ ඔඩිසියස්ගේ කතාවයි .
ඔඩිසියස් ගේ මරණය සිදුවන්නේ මහළු වියේදීය. ඔඩිසියස් ගේ මරණය හෝමර් විස්තර නොකරයි. ඔඩිසියස්ට වෙනත් කාන්තාවකගෙන් ටෙලිගොනොස් නම් පුතෙකු සිටි අතර ඔහු වැඩුණු පසු ඔහුගේ මව ඔහුගේ පියා කවුදැයි ඔහුට හෙළි කළ කළාය. තම පියා හමුවීමට ටෙලිගොනොස් ඉටකා වෙත ආවේය. හාමතින් සිටි ටෙලිගොනොස් නොදැනුවත්කමින් ඔඩිසියස්ගේ ගවයෙක් ආහාර සඳහා කොල්ල කෑවේය. වයස්ගත ඔඩිසියස් ඔහුගේ දේපළ ආරක්ෂා කිරීමට පැමිණි අතර ටෙලිගොනොස් ඔඩිසියස්ට හෙල්ලයෙන් ඇන්නේය. මරණීය තුවාල ලැබූ ඔඩිසියස් තම පුතාව හඳුනාගත්තේය. නොදැනුවත්කමින් තම පියාට හෙල්ලෙන් ඇන ඔහුව මරා දැමීම ගැන ටෙලිගොනොස් බොහෝ සෙයින් තැවුනේය. ටෙලිගොනෝස් ඔඩිසියස්ගේ දේහය පෙන්ලෝප් සහ ටෙලිමචෝස් වෙත ගෙන ආවේය. ඔවුන් එක්ව ඔඩිසියස් ගේ සිරුර භූමිදායනය කලෝය. ඉන්පසු ටෙලිගොනෝස් පෙන්ලෝප් සමග විවහා විය. ඔඩිසියස් ගේ කතාවේ පීතෘ ඝාතනය මෙන්ම වියාභිචාරය දක්නට ලැබේ. ඔඩිසියස්ගේ මරණය පිළිබඳ තොරතුරු වීර කාව්‍යයක් වන ටෙලිගොනි හි සඳහන් වෙයි. එම කාව්‍යයේ ප්‍රධාන චරිතය ටෙලිගොනස් ය.
හෝමර්ගේ කථා වල හේතුව, බුද්ධිය, ලෞකිකත්වය, ධෛර්‍යය, ගෞරවය, අඛණ්ඩතාව සහ සංයමය අඩංගු විය.ග්‍රීකයෝ හෝමර්ගේ ලේඛන දෙස බැලුවේ ඔවුන්ගේ ජීවිත ගත කිරීමට අවශ්‍ය ආකාරය පිළිබඳ රීතියක් ලෙස ය.කාලයත් සමග හෝමර් ගේ ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි විශ්ව සාහිත්‍යයේ අසාමාන්‍ය ලෙස බලපෑම් කළ කෘති බවට පත්වී තිබේ. හෝමර් “බටහිර සාහිත්‍යයේ පියා” ලෙස හඳුන්වනු ලැබුවේ ඔහුට පසුව ඇති සෑම කතුවරයකුටම පාහේ ඇති කළ බලපෑම නිසාය. ජෙෆ්ෆ්රි චවුසර්ගේ සිට තෝමස් ජෙෆර්සන් දක්වා විශිෂ්ට කතුවරුන් හා කාව්‍යකරුවන් හෝමර්ගේ ඇදහිය නොහැකි බලපෑම ගැන කතා කොට ඇත.හෝමර්ගේ තේමාවන් සහ දෙබස් ග්‍රීක නාට්‍යයේ වර්ධනයට බලපෑ අතර බොහෝ නාට්‍ය රචකයන්ට ඔහුගේ ආභාෂය ලැබුනේය. සමස්තයක් ලෙස සලකා බැලීමේදී බටහිර සංස්කෘතිය හා සාහිත්‍යය කෙරෙහි හෝමර්ගේ විසින් ඇති කර ඇති බලපෑම අති විශාලය. පොදුවේ ග්‍රීක පුරාවෘත්ත බටහිර සාහිත්‍යයට හා කලාවට විශාල බලපෑමක් ඇති කලේය.
හෝමර් ලෝකය පිළිබඳ අද්විතීය හා ගැඹුරු දෘෂ්ටියක් මූර්තිමත් කලේය. මරණය සහ මරණින් මතු ජීවිතය පිලිබඳව පිලිබඳව හෝමර් සඳහන් කරයි. වීර කාව්‍ය ලෝකයේ, මරණයේ බරපතලකම අත්විඳිය හැක්කේ මිනිසුන්ට පමණි. බොහෝ හොමරික් වීරයෝ මරණින් පසු ඔලිම්පස් හි ප්‍රීතිමත් ස්ථානයක් වන එලිසියම් වෙත යති. අහස යනු දෙවිවරුන් වාසය කරන ස්ථානයක් වන අතර, ස්වර්ගයේ ස්ථානයක් ලබා ගත හැක්කේ වඩාත්ම තෝරාගත් මනුෂ්‍යයන්ට පමණි. එවැනි අවස්ථාවලදී ඔවුන් දිව්‍යමය, අමරණීය බවට පත් වේ. මරණයෙන් පසු බොහෝ මනුෂ්‍යයන් පාතාලයට බැස යන අතර, පාතාලය යනු සියළුම මනුෂ්‍ය වර්ගයා සඳහා පොදු ස්ථානයකි. ටාටරස් නමින් හැඳින්වෙන පාතාල ලෝකය නිරයට සමාන්තරයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. එහිදී දෙවිවරුන්ගේ අප්‍රසාදයට ලක්වූවන්ට දරුණු දඞුවම් ලැබේ. හෝමර්ගේ වීර කාව්‍යයන්හි, පාතාලය නිරූපණය කරන්නේ ජීවමාන මිනිසුන්ට ගමන් කළ හැකි ස්පර්ශ්‍ය ස්ථානයක් ලෙස ය. ඔඩිසි හි 11 වන පොතේ පාතාල ලෝකය පිලිබඳ විස්තර ඇත. පාතාල ලෝකයේ වඩාත් පොදු නාමය වූයේ හේඩීස් ය.
ඔඩිසි පවසන්නේ මරණය මනුෂ්‍යයන්ගේ මාර්ගය බවයි. මරණය සියල්ලන්ටම පැමිණෙන බැවින්, හේඩීස් සියල්ලන්ගේම අවසාන ගමනාන්තය විය. හෝමර්ගේ කෘති මරණයෙන් පසු ආත්මය කුමක් වීද යන්න පිළිබඳ අදහස් කෙරෙහි ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කළේය. හෝමරික් වීර කාව්‍යයන් සමකාලීන ග්‍රීකයන්ගේ ආගමික විශ්වාසයන්ට බෙහෙවින් බලපා ඇති අතර, මළවුන් පිළිබඳ ඔවුන්ගේ අදහස්, වීර වන්දනාවන්හි ව්‍යාප්තිය සහ ඔවුන්ගේ සුසාන ක්‍රම කෙරෙහි බලපා තිබේ.
ඔඩිසි හි හෝමර්ගේ ලෝකය විශාලය. ඔඩිසි, එවකට දන්නා (සහ නොදන්නා) ලෝකයේ බොහෝ දේ ආවරණය කරයි. මෙම කාව්‍යයේ විශ්වය සහ එය වටහා ගන්නා අත්දැකීම් පරාසය” පුළුල් කරයි. ඔහුගේ වීර කාව්‍යයෙන් දැක්වෙන්නේ මිනිසුන්, ඔවුන්ගේ ක්‍රියාවන් සහ අතීතය සිහිපත් කළ හැකි ආකාරය, අනුස්මරණය කළ හැකි ආකාරයයි. හෝමර්ගේ විශිෂ්ට කවි පසුකාලීන සම්භාව්‍ය ග්‍රීකයන් සඳහා ආගමික ලියවිලි නොව අත්තිවාරම් කලා කෘති ලෙස පැවතුනි. ගුණවත්කම සහ ගෞරවය යනු වීර කාව්‍යයන්ගේ කේන්ද්‍රීය අභිලාෂයන් ය. ගෞරවය පුරාණ ග්‍රීසියේ වඩාත්ම පුනරාවර්තනය වූ සංස්කෘතික හා සදාචාරාත්මක වටිනාකම” යැයි රිචඩ් හූකර් පවසයි
පසුකාලීනව වර්ජිල් හෝමරික් අත්දැකීම රෝම අත්දැකීම්වල කොටසක් බවට පත්කිරීමට උනන්දු විය. වර්ජිල් හෝමර්ගේ වීර කාව්‍යයන් තේරුම් ගත් අතර, ඔහුට ඔඩිසි සහ ඉලියඩ් යන කාව්‍ය ඔහුගේ ඇනයිඩ් කාව්‍ය තුලට ඇතුළත් කිරීමට අවශ්‍ය විය. හෝමර්ගේ වීර කාව්‍ය දෙකෙහිම බොහෝ චරිත අනුකරණය ඇනයිඩ් කාව්‍ය තුල දක්නට ලැබේ. හෝමර්ගේ සහ ඔහුගේ වීර කාව්‍යයන්ගේ බලපෑම සියවස් ගණනාවක් පුරා විහිදී ඇති අතර එය අදටත් ප්‍රබල බලවේගයක් ලෙස පවතී. ඔහුගේ වීර කාව්‍යවල අන්තර්ගතය, අදහස් හා ශෛලිය සොක්‍රටීස්, ඇරිස්ටෝටල් සහ ප්ලේටෝගේ යුගයේ ග්‍රීක අධ්‍යාපනයේ අඩිතාලම වූ අතර විලියම් ෂේක්ස්පියර් ඇතුළු බටහිර සාහිත්‍ය කෘතිවලට බලපෑම් කලේය.ඩැන්ටේ, මිගෙල් ඩි සර්වන්ටෙස්, ජෝශප් කොන්රාඩ්, ජේම්ස් ජොයිස් සහ එල්. ෆ්‍රෑන්ක් බෝම් ඇතුළු ඔහුගේ ඊළඟ පරම්පරාවේ කවියන්ට ඔහුගේ ද ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි බලපෑම් ඇති විය.
පුරාණ ග්‍රීක දෙවිවරුන් සමරන ද ඉලියඩ්, ඔඩිසි සහ හෝමරික් ගීතිකා” කවි වල කර්තෘත්වය ආරෝපණය කළ හෝමර් නම් තනි පුද්ගලයෙක් වරෙක සිටි බවට අප උපකල්පනය කරමු. හෝමර් යනු තනි පුද්ගලයෙකු හෝ පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකුද යන්න පිලිබඳව විවාදයක් ඇති බවද අප පිලිගන්නෙමු. ග්‍රීක සාහිත්‍යයට අඩිතාලම දැමූ මහා වීර කාව්‍යයන් දෙක වන ‘ද ඉලියඩ්’ සහ ‘ඔඩිසි’ සාමූහිකව හෝමර් ලෙස හැඳින්වෙන කවි-ගායක කණ්ඩායමකගේ කෘති විය හැකිය. එහෙත් කාලයත් සමඟ හෝමර්ගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය අඩු වී නැත. හෝමර්ව ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි හි කතුවරයා ලෙස අප පිළිගත්තත් ප්‍රතික්ෂේප කළත්, ඔහුගේ නම මෙම කලාකෘති සමඟ නොනවත්වා සම්බන්ධ වී ඇති අතර වෙනත් ආකාරයකින් ඔප්පු කිරීම සඳහා නව, නිශ්චිත සාක්ෂි සොයා ගන්නා හෝමර් ගේ නම පවතිනු ඇත.
හෝමර් ග්‍රීක ශිෂ්ටාචාරයේ ප්‍රමුඛ සංස්කෘතික වීරයාය. හෝමර්ගේ කෘති ඔහුට සදාකාලික උපහාරයකි. වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ, ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි යනු සෑම භාෂාවකම කවියන් විසින්ම මනින ලද ප්‍රමිතීන් ය. හෝමර්ට මිනිස් ස්වභාවය පිළිබඳ සියළුම අංශයන්හි අවබෝධයක් තිබුනේය. හෝමර් මානව පරිකල්පනය සහස්‍ර දෙකහමාරකට වැඩි කාලයක් පෝෂණය කර ඇති අතර, ප්ලේටෝ සිට වර්ජිල් දක්වා, ඇලෙක්සැන්ඩර් පෝප් ගේ සිට ජොයිස් දක්වා, ඩැන්ටේ සිට වුල්ෆ්ගැඞ් පීටර්සන් දක්වා සියල්ලන්ටම සුවිසල් බලපෑමක් කොට ඇත.මනුෂ්‍යත්වය කිසි විටෙකත් හෝමර් සමඟ කටයුතු කිරීම නතර කළේ නැත.
Works Cited
- Croally, N. T. (1994). Euripidean Polemic: The Trojan Women and the Function of Tragedy. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
- Dalby, Andrew. (2006). Rediscovering Homer. Inside the Origins of the Epic. New York and London: W.W. Norton & Company.
- Dougherty, C. 2001). The Raft of Odysseus: The Ethnographic Imagination of Homer’s Odyssey. New York and Oxford: Oxford University Press
- Foley, J.M.(2007). ‘Reading’ Homer through Oral Tradition, College Literature, Vol. 34, No. 2.
- Ford, Andrew. (1992). The Poetry of the Past. Ithaca: Cornell University Press.
- Gottschall, Jonathan. (2008). The Rape of Troy: Evolution, Violence, and the World of Homer. Cambridge: Cambridge University Press.
- Griffin, Jasper. (1980). Homer on Life and Death. Oxford: Clarendon Press.
- Homer (1992). The Odyssey (R. Fitzgerald, Trans.). New York, NY: Everyman’s Library/Alfred A. Knopf
- Homer. (2000). The Essential Homer: Selections from the Iliad and Odyssey. (S. Lombardo, Trans.). Indianapolis, IN: Hackett Publishing Company.
- Malkin, I. (1998). The Returns of Odysseus: Colonization and Ethnicity. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
- West, M.L. (1999). The Invention of Homer . The Classical Quarterly, New Series, Vol. 49, No. 2