එමා බොවාරි විනිවිද දැකීම
Posted on July 25th, 2020
වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග විසින් ලියන ලද විශ්ව සාහිත්‍යයේ පැතිකඩක් කෘතිය ඇසුරෙනි
ගුස්ටාව් ෆ්ලෝබර්ට් විසින් 1856 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මදාම් බෝවරි නවකතාව දහනව වන ශතවර්ෂයේ වඩාත්ම බලගතු ප්‍රංශ නවකතාව විය. මදාම් බෝවරි ලිවීමට ඔහුට වසර හයක් ගත විය. නවකතාව පිටවූ පසු එහි කාමමිථ්‍යාචාරය නිරූපණය කිරීම මගින් ආගමික සංවේදීතාවන්ට හානියක් සිදු වූ බව පවසමින් ෆ්ලෝබර්ට්ට නඩු පවරන ලදි. ෆ්ලෝබර්ට් නඩුව ජයගත් අතර අද දිනයේ මදාම් බෝවරි විශිෂ්ඨ ගනයේ යථාර්ථවාදී නවකතාවක් ලෙස පිලිගැනේ.
මදාම් බෝවරි යනු ෆ්ලෝබර්ට්ගේ මිනිස් බැඳීම් පිළිබඳ කතාවයි. නවකතාව 19 වන සියවසේ මැද භාගයේ ප්‍රංශයේ ධනේශ්වර ජීවිතය පිළිබඳ වේදනාකාරී විස්තරයකි. ෆ්ලෝබර්ට් සිය නවකතාවේ සංකේතවාදය පුළුල් ලෙස භාවිතා කළේය. නවකතාව ඔස්සේ ෆ්ලෝබර්ට් ග්‍රාමීය ප්‍රංශ ජනතාවගේ සිරිත් විරිත් විස්තරාත්මකව පවසයි. එමා බෝවරි උසස්, අධ්‍යාත්මික ජීවිතයක් සඳහා ආශා කරන අතර, මෙම ගවේෂණයේදී ඇය සොයා ගන්නේ ස්වයං විනාශයක් පමණි. එමාගේ නාට්‍යය වන්නේ මායාව සහ යථාර්ථය අතර පරතරය වෙයි. එමාගේ රොමැන්ටික ෆැන්ටසි ඇය වටා ඇති පොදු ජීවිතයේ අප්‍රායෝගිකත්වය මගින් සිඳී යයි. එම නිසා ඇය තුල දැඩි ශෝකයක් හට ගනියි.
චාල්ස් බෝවරි යනු එතරම් බුද්ධියක් නොමැති නමුත් වෙහෙසී වෛද්‍ය විභාගය සමත් වූ දොස්තර කෙනෙකි. වෛද්‍ය චාල්ස් බෝවරි ගේ පළමු බිරිඳ වූයේ පොහොසත් වැන්දඹුවක් වන හෙලෝයිස් ඩුබක්ය. ඔහු ඇය සමග විවහා වන්නේ තමන් ගේ මවගේ ඉල්ලීම නිසාය. එහෙත් ඔහුගේ විවහාය නීරස එකක් විය. හෙලෝයිස් ඔහුට වඩා වයසින් වැඩි විරූපී කාන්තාවකි. එසේම හෙලෝයිස් පැවසූ පරිදි ඇය ධනවත් තැනැත්තියක් නොවූවාය. හෙලෝයිස් ගේ මරණයෙන් පසු චාල්ස් කන්‍යාරාමයක අධ්‍යාපනයක් ලබා ඇති රූමත් එමා රුවෝල්ට් සමග විවහා වෙයි. එම විවහාය චාල්ස්ව තෘප්තිමත් කරයි. ඔහු පොදු ක්‍රියාකාරකම් වලින් සෑහීමකට පත්වන අතර එමාගේ අතෘප්තිය ඔහුට නොදැනේ. චාල්ස් යනු අමිහිරි සහ සිතාගත නොහැකි මිනිසාගේ සාමාන්‍ය නියෝජිතයා වන අඳුරු පොදු මිනිසා ය.
වෛද්‍ය චාල්ස් බෝවරි ගේ බිරිඳ වන එමා තම විවහා ජීවිතයේ පවතින හිස් බව සහ ඒකාකාරීත්වය නිසා විශාදයට පත් වෙයි. අලංකාර හා උද්‍යෝගිමත් ජීවිතයක් පිළිබඳ ඇගේ සිහින බිඳ වැටී තිබේ. එමා, තම ජීවිතයේ ඒකාකාරිත්වයට එරෙහිව කැරලි ගසන්නේ, ප්‍රීතිය හා ආදරය පිළිබඳ සිහින දකිමින් ය. ඇය නවකතාවල කියවා ඇති “සැප, තෘෂ්ණාව සහ ප්‍රීතිය” නොලැබීම නිසා ඇය කලකිරීමට පත්ව සිටින්නීය. ඇයගේ සැමියා වන චාල්ස් ගේ කතාව අඳුරු විය, ඔහු ඇය තුළ කිසිදු හැඟීමක් ඇති කළේ නැත, ඔහුට කිසිවක් කිරීමට හෝ දැකීමට ආශාවක් නොතිබුණි. ඔහුගේ මන්දගාමී විලාශය, ඔහුගේ චිත්තවේගීය උත්තේජනය නොමැතිකම එමාට දරා ගත නොහැක. වංශාධිපති ලෝකය සමඟ මුසු වීමට අවශ්‍ය ගුණාංග එමා සතුව තිබුනද චාල්ස් සමග ගෙවන ජීවිතය ඒ සඳහා අවකාශ ලබා දුන්නේ නැත. එමාගේ අස්ථිර ස්වභාවය, ජීවිතයේ ඕනෑම අංශයක් කෙරෙහි උනන්දුවක් පවත්වා ගැනීමට ඇයට ඇති නොහැකියාව ඇයගේ තත්වය තවත් බැරෑරුම් කර දමන ලදි.
අභ්‍යන්තර සාමයක් ලබා ගත හැකි යැයි බලාපොරොත්තුවෙන් එමා පල්ලියට ගියාය. එමා පූජකයාට අධ්‍යාත්මික උපකාර අවශ්‍ය බව පැහැදිලි කිරීමට උත්සාහ කළ නමුත් පූජකවරයාගේ අවධානය ඊට යොමු නොවීය. ඇයගේ බලාපොරොත්තු සුන් වූවාය. එමා සහ පූජකවරයා අතර ඇති වූ මෙම කෙටි හමුවීමේදී ෆ්ලෝබර්ට් ඉතා සියුම් ආකාරයකින් පල්ලිය හෙළා දැක තිබේ. පූජකයා තමාගේම නොවැදගත් රැකියාවෙහි යෙදී සිටින අතර එමාගේ දුක්ඛිත තත්වය වටහා ගැනීමට ඔහුට කාලය නොමැත. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔහු සිතන්නේ ඇයට අධ්‍යාත්මික මග පෙන්වීමට වඩා තේ කෝප්පයක් අවශ්‍ය බවයි. මේ නිසා එමාට අධ්‍යාත්මික සුවය කරා එලැඹීමට ඇති බලාපොරොත්තු බිඳ වැටුණි.
එමාගේ දුක්ඛිත තත්වය සංකේතාත්මකව නිරූපණය කරන්නේ ඇගේ තමාගේ මංගල මල් කළඹ පුළුස්සා දැමීම මගිනි. ඇයගේ තක්සේරුව අනුව ඇයගේ සැමියා වන චාල්ස් කාන්සිය ගෙන දෙන ශෘංගාර රසයෙන් තොර මිනිසෙකි. එමා පිරිමින් දෙස උනන්දුවෙන් බලා සිටි අතර චාල්ස්ගේ පොදු පෙනුම හා පෞරුෂය නිසා ඇය පිළිකුලට පත් වූවාය. මේ නිසා ඇය ධනවත් ඉඩම් හිමියෙකු වන රොඩොල්ෆ් බූලන්ගර් සමඟ අනියම් සබඳතාවක් අරඹයි. එමාගේ අපේක්‍ෂාව රොඩොල්ෆ් බූලන්ගර් සමග පැන යාමටය. ඇය වංශවතුන් අතර පැරීසියේ ජීවත් වීමට සිහින මැව්වා ය. එහෙත් රොඩොල්ෆ් , එමාව භාවිතා කරන්නේ ඔහුගේ ශාරීරික අවශ්‍යතා සඳහා පමණි. රොඩොල්ෆ් ඇයව ප්‍රතික්ශේප කිරීමත් සමග එමා දිගු කාලීන විශාදයකට ගොදුරු වෙයි. ඇය එයින් මිදෙන්නේ පවුලේ පැරණි හිතවතෙකු වූ ලියොන් ඩුපුවිස් සමග මිත්‍ර වීමෙනි. එමා ලියොන් සමඟ පළමු වරට හමුවීම ඇයට සිත්ගන්නාසුලු සිදුවීමකි. ඇගේ ජීවිතයේ පළමු වතාවට සාහිත්‍යය, සංගීතය සහ ආශ්‍රිත විෂයයන් පිළිබඳව එකම උනන්දුවක් දක්වන පුද්ගලයෙකු ඇයට හමු වී තිබේ. ඇය කරුණාවන්ත ආත්මයන් බව ඇයට වහාම දැනෙන අතර ඔවුන් අතර ක්ෂණික සම්බන්ධතාවයක් ඇති විය. මුලදී ලියොන් දරුණු ලැජ්ජාශීලී සහ තමා ගැනම සැක සහිත ය. ඔහු කාන්තාවන්ගේ හා ආදරය පිළිබඳ ලෝකයේ අද්දැකීම් අඩු අයෙකි.
වසර තුනක වෙන්වීමෙන් පසු ඔහුට නැවත එමා මුණගැසෙන විට, ඔහු නවීනත්වයේ තුනී ආවරණයක් ලබා ගෙන ඇත, නමුත් ඔහු තවමත් නොගැඹුරු හා දුර්වල තරුණයෙකි. ඔහු එමා සමඟ ප්‍රේම සම්බන්ධයක් ආරම්භ කළත්, ඔහුට ආක්‍රමණශීලී හෝ තීරණාත්මක ආකාරයකින් ක්‍රියා කිරීමට නොහැකිය. එමා ඔහුව හමුවීමට සෑම සතියකම නගරයට යන අතර චාල්ස් විශ්වාස කරන්නේ ඇය පියානෝ පාඩම් ඉගෙන ගන්නා බවයි. මේ අතර, එමා අධික ලෙස මුදල් වියදම් කරයි. එමාගේ ණය ගොඩ ගැසීමට පටන් ගනියි. එහෙත් එමාට අවශ්‍ය කායිකව තෘප්තිමත් වීමෙන් තම මනසේ තිබෙන හිස් බව වසා ගැනීමටය. ඇය සදාචාරාත්මකව දූෂිත වන අතර ඇගේ ජීවිතයේ යථාර්ථයන් පිළිගැනීමට හා අගය කිරීමට ඇයට නොහැකිය. එමාට ඇගේ තත්වය පිළිගැනීමට ඇති නොහැකියාව සහ කාමමිථ්‍යාචාරය හා රැවටීම තුළින් එයින් ගැලවීමට ගත් උත්සාහය ඇයව විනාශය කරා ඇදගෙන යයි.
එමාගේ ජීවිතයේ පුරුෂයින් කෙරෙහි ඇති එකම බලය ලිංගිකත්වයයි. ඇගේ ජීවිතයේ අවසානයට ආසන්නව, ඇය මුදල් සඳහා මංමුලා සහගතව සොයන විට, ඇය ඒ සඳහා ඔවුන්ව පොළඹවා ගැනීමට ඇයට භාවිතා කළ හැකි එකම දෙය ලිංගිකත්වයයි. චාල්ස් වඩාත්ම සදාචාරාත්මක හා අවංක චරිත වේ. ඔහු එමාට සැබවින්ම ආදරය කරන්නේ ඔහු ඇගේ අවිශ්වාසය හඳුනාගත් විට පවා ඇයට සමාව දෙන බැවිනි. ඇය අසනීප වූ විට ඇයව බේරා ගැනීම සඳහා ඔහු හැකි සෑම දෙයක්ම කරයි. ඇයගේ බොරු ඇයට අසමත් වන බවක් පෙනෙන සෑම අවස්ථාවකදීම ඔහු සැකයේ වාසිය ලබා දෙයි. නමුත් එමා චාල්ස්ට අවිඥාණිකව වෛර කරන්නීය. තමාගේ ජීවිතය විනාශ කරගෙන චාල්ස්ව හිඟමනට ඇද දැමීම ගැන ඇය කුරිරු ලෙස සතුටුවන්නීය.
ඇය ලියුරෙක්ස් වෙතින් මුදල් ණයට ගැනීමට තෝරා ගැනීම අවසන් වන්නේ විනාශයකිනි. ඔහු සට කපට පුද්ගලයෙකි ,අවස්ථාවාදියෙකි. ලියුරෙක්ස්ගේ කෑදර උපායන් සමඟ ඒකාබද්ධව එමාට විනාශකාරී උගුලක් නිර්මාණය වේ. අධික ණය නිසා ඔවුන් ගේ දේපළ විනාශ වෙයි. චාල්ස් වස්තු භංගත්වයත් පත් වෙයි. ගැලවීමේ එකම මාර්ගය ලෙස ඇය සිය දිවි නසා ගැනීම තෝරා ගනී. ඇය ආසනික් ගිල දමා වේදනාකාරී ලෙස හා සෙමින් මිය ගියාය. ශෝකයට පත් චාල්ස්, එමාගේ කටයුතු අන්ධ ලෙස නොදැන සිටි අතර, මියගිය බිරිඳගේ ණය ගෙවීමට වෙහෙසෙද්දී පවා ඔහු ඇය වෙනුවෙන් කැපවී සිටී. රොඩොල්ෆ් සහ ලියොන්ගෙන් ආදර ලිපි සොයා ගැනීමෙන් පසු, චාල්ස්, වඩ වඩාත් කලකිරීමට පත්ව මිය යන අතර යයි. ඔවුන් ගේ දියණිය අනාත වෙයි.
මදාම් බෝවරි යනු ධනේශ්වර විවාහයක ලෞකිකත්වය පිළිබඳ නවකතාවකි එය ආදර ආදර කතාවක් නොව, කම්මැලිකම, මධ්‍යස්ථභාවය සහ කලකිරීම පිළිබඳ කතාවකි. සමාජය විසින් විකෘති කරන ලද නූතන කාන්තාව පිළිබඳ ෆ්ලෝබර්ට්ගේ දෘෂ්ටිය ලෙස මදාම් බෝවරි කියවිය හැකිය. එමා බෝවරි යනු මධ්‍යම පන්තික ජීවිතයට නැගී සිටීමට නොහැකි වූ මධ්‍යම පාන්තික කාන්තාවකි. ඇය සිය මුළු ජීවිතයම ගත කළේ සිහින, ප්‍රේම සම්බන්ධතා සහ බොරු මවාපෑමෙන් මෙම මධ්‍යම පංතියේ පැවැත්මෙන් මිදීමටය. එමා බෝවරි සිහින මැව්වේ පරිපූර්ණත්වයට එහා ගිය ජීවිතයක් ගැන ය. එහෙත් ඇයට ලැබුනේ වේදනාකාරී මරණයකි. එමාගේ ඇදවැටීමට දායක වන සාධක වන්නේ ඇය වටා සිටින පිරිමින් ය. එමාගේ පසුබෑමට චාල්ස් දායක වන්නේ ඇයව තෘප්තිමත් කිරීමට ඇති නොහැකියාව නිසාය. අනියම් සබඳතා නිසා විනාශ වූයේ රොඩොල්ෆ් හෝ ලියොන් වත් නොව එමාය. එමා ගේ කතාව පුරුෂ ආධිපත්‍ය සහ එහි බලවත්කම මෙන්ම ලිංගික සූරාකෑම පිලිබඳ තෙස්තමේන්තුවකි.
ෆ්ලෝබර්ට්, එමා බෝවරි ගේ සබඳතා සහ ආශක්තවීම් මනෝ විද්‍යාව යථාර්ථවාදීව ඉදිරිපත් කළේය. පිරිමි ආධිපත්‍යය සහිත සමාජයක කාන්තා චරිතයක් පරිණාමය වීම ෆ්ලෝබර්ට් විචක්ෂණශීලී ලෙස විස්තර කරයි. කාමමිථ්‍යාචාරය, ණය සහ අවසානයේදී මරණයට පත්වීම, එමා බෝවරිගේ ඇදවැටීම පිළිබඳ කතුවරයාගේ යථාර්ථවාදී සහ පැහැදිලි විස්තරය, නූතන නවකතාවල වර්ධනයේ විශිෂ්ට සන්ධිස්ථානයක් ලෙස විචාරකයෝ සලකති. මදාම් බෝවරි සාහිත්‍යයේ යථාර්ථවාදයේ නව යුගයකි. ආඛ්‍යානමය දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බලන විට වඩාත්ම පරිපූර්ණ පොත ෆ්ලෝබර්ට් විසින් රචිත මදාම් බෝවරි බව ජෝර්ජියෝ ඩි චිරිකෝ පැවසීය. ජූලියන් බාන්ස් එය මෙතෙක් ලියා ඇති හොඳම නවකතාව ලෙස හැඳින්වීය. හෙන්රි ජේම්ස්, මාසෙල් ප්‍රෞස්ට් සහ ව්ලැඩිමීර් නබෝකොව් වැනි ලේඛකයින් හා විචාරකයින් එය අසමසම ශෛලියක් සහිත පරිපූර්ණ නවකතාවක් ලෙස සැලකූහ. මදාම් බෝවරි කියවීමෙන් පසු ෆ්ලෝබර්ට් පරිපූර්ණවාදියෙකු බව දැකීම පහසු බව විචාරකයෝ පවසති.
(වෛද්‍ය රුවන් එම් ජයතුංග විසින් ලියන ලද විශ්ව සාහිත්‍යයේ පැතිකඩක් කෘතිය ඇසුරෙනි )